اصلاح خاک و استفاده از کود کشاورزی

چگونگی انجام اصلاح خاک و استفاده از کود کشاورزی

اصلاح خاک و استفاده از کود کشاورزی از آنجایی حائز اهمیت است که این موضوع تاثیر مستقیمی بر داشتن کشاورزی پر بازده دارد. خاک به عنوان بستر رشد گیاه نقش اصلی در پرورش آن را بازی می کند. تامین نیازهای این بستر نتیجه ای جز محصولات درجه یک و با کیفیت بالا ندارد.

همانطور که در مقاله مربوط به تنظیم PH خاک بدان اشاره کردیم PH خاک پیش از انجام هر گونه عملیات کاشت بایستی مورد بررسی قرار گرفته و متناسب با نیاز محصول مورد کشت، اصلاح شود. از آنجایی که در کشور ما اغلب مناطق دارای آب و هوایی خشک و نیمه خشک هستند و بارش باران های اسیدی به ندرت اتفاق می افتد از این رو PH خاک در اغلب مناطق دارای خاصیت قلیایی و عدد آن بالای 7 است.

در این حالت اصلاح خاک و استفاده از کود کشاورزی برای کاهش دادن PH خاک انجام می شود. در ادامه شیوه هایی که برای اصلاح خاک های دارای PH بالا مورد استفاده قرار می گیرند شرح خواهیم داد. همراه آرمان بذر سپاهان باشید.

اصلاح خاک و استفاده از کود کشاورزی تضمین کننده حاصلخیزی خاک است

اصلاح خاک و استفاده از کود کشاورزی می تواند در صورت مساعد بودن سایر شرایط همچون نور، دما و رطوبت محیط متعادل و مناسبی را برای رشد انواع گیاهان فراهم کند. در حالتی که شرایط خاک مناسب نباشد جهت بهبود حاصلخیزی آن از مواد مغذی مورد نیاز گیاه استفاده می کنند که این مواد کود کشاورزی نامیده می شوند. گیاه در مجموع به 16 عنصر نیاز دارد که از مهم ترین این عناصر می توان به هیدروژن، اکسیژن، کربن، فسفر، ازت، منیزیم، کلسیم، گوگرد و پتاسیم اشاره کرد.

گیاهان عناصری از جمله کربن، هیدروژن و اکسیژن مورد نیاز خود را از طریق اتمسفر تامین می کنند و برای تامین سایر عناصر وابسته به خاک هستند. هر چند که در خاک های کشاورزی وجود موادی چون سدیم، آلومینیوم، سیلیکون، کبالت و ید نیز لازم است اما این عناصر به اندازه عناصر مذکور در بالا ضروری نیستند.

تجزیه و تحلیل های شیمیایی مختلف نشان داده اند که میزان کل مواد مغذی موجود در خاک در مقایسه با میزان نیاز گیاهان زراعی زیاد است. اما گاها میزان این مواد ممکن است بر اثر عواملی محدود یا دسترسی ریشه گیاه به آنها سخت شود. در اینجا اصلاح خاک و استفاده از کود کشاورزی برای جبران این نقصان به کار می رود.

کود کشاورزی را می توان به طور کلی به دو دسته کود ارگانیک و کود شیمیایی یا همان کود npk تقسیم کرد. دسته بندی دیگر نیز کود های آلی و غیر آلی است. کودهای با منشا آلی به نوعی حاصل پوسیدگی بیولوژیکی هستند و می تواند تامین کننده عناصر مورد نیاز گیاهان از جمله فسفر، نیتروژن و گوگرد باشند.

کودهای معدنی یا همان کودهای غیر آلی غالبا از سنگ ها و از طریق تخریب آنها حاصل می شوند. این کودها بخش عمده ای از عناصر مورد نیاز گیاهان را در ساختار خود دارند.

ظاهر یک محصول در حال رشد می تواند نیاز به اصلاح خاک و استفاده از کود کشاورزی را نشان دهد

در برخی از گیاهان نیاز به کود کشاورزی و مواد مغذی از روی ظاهر گیاه قابل مشاهده است. در چنین حالتی بایستی ماهیت مشکل، تشخیص داده شود، نیازهای خاک مشخص و درجه کمبود مواد مورد نیاز گیاه برای رشد معین گردد. به عنوان مثال نشانه های کمبود پتاسیم در گیاه ، کمبود نیتروژن ، علائم کمبود فسفر در گیاه و علائم کمبود بور در گیاه را میتوانید مطالعه کنید. پس از این کار، اصلاح خاک و استفاده از کود کشاورزی، راه حل موثر و عملیاتی برای جبران کمبود مواد مغذی خاک خواهد بود. مقدار و نوع کود با توجه به نتایج بررسی های انجام شده بر روی خاک تعیین می شود.

در این مورد هیچ چیز جایگزین بررسی دقیق گیاهان و شرایط خاک مزرعه و به دنبال آن انجام آزمایشات لازم بر روی بافت گیاه و همچنین تجزیه و تحلیل خاک برای تشخیص علت مشکل نخواهد بود.

در اکثر موارد علایم تغذیه نامناسب کاملا از ظاهر گیاه مشخص است؛ به عنوان مثال رنگ زرد یا سبز کمرنگ برگ ها نشان از کمبود گوگرد و کمبود نیتروژن در خاک زمین کشاورزی شما دارند. کمبود آهن بافت سفید یا زرد کمرنگی بر روی برگ ها می کند و تفسیر هر یک از این علایم انواع بیماری گیاهان ناشی از کمبود مواد آلی و معدنی خاک را نشان می دهد.

اصلاح خاک پس از تشخیص مشکل

پس از تشخیص علت مشکل به وجود آمده راهکار چیست؟ با افزودن مقدار های متفاوتی از مواد مغذی یا انواع کودها به خاک زمین می توان پاسخ گیاه و بهبود عملکرد خاک را مورد آزمایش قرار داده و به نتایج عملیاتی نهایی رسید.

البته توجه داشته باشید که برخی از کشاورزان انجام آزمایشات و بررسی ها بر روی خاک و همچنین بر روی گیاه را وقت گیر و هزینه میدانند. آنها معتقدند اگر اصلاح خاک و استفاده از کود کشاورزی پیش از اقدام به کشت در زمین انجام گیرد به صرفه تر است. در این حالت تنها آزمایش خاک نیاز است و نمونه برداری  خاک و با انجام آنالیزهای لازم مشخص می شود که آیا خاک شرایط لازم برای کشت گونه گیاهی خاصی را داراست یا خیر.

اگر پاسخ خیر است کمبودهای خاک مشخص و مواد مغذی یا کودهای لازم برای تامین شرایط مساعد آن تشخیص داده می شود. در کنار مواد مغذی خاک آزمایش PH آن نیز برای بررسی مساعد بودن شرایط خاک جهت کشت مورد بررسی قرار می گیرند. همانطور که در مقاله مربوط به تنظیم PH خاک خواندید برخی گیاهان در محیط اسیدی و برخی از آنها در محیط قلیایی بهتر رشد می کنند و بایستی از این نیاز گیاه نیز برای اصلاح خاک و استفاده از کود کشاورزی به صورت اصولی استفاده نمود.

اصلاح خاک در مورد خاک های شور

شوری خاک مشکلی است که زمانی به وجود می آید که نمک ها و عناصر معدنی محلول در آب به دلیل تجمع بیش از حد در خاک ناحیه ریشه امکان جذب آب توسط ریشه گیاه را دچار مشکل کنند. در این حالت گفته می شود که خاک دچار تنش شوری شده و املاح و عناصری چون سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم که جزو کاتیون های عامل شوری خاک و عواملی چون نیترات ها، سولفات ها، بی کربنات ها و کلراید ها که آنیون های شور کننده خاک هستند باعث ایجاد این تنش شده اند.

کاتیون ها و آنیون ها با کنار هم قرار گرفتن ایجاد ترکیبات یونی یا نمک هایی همچون سدیم کلرید، منیزیم سولفات و سدیم سولفات می کنند و تنش شوری خاک را به وجود می آورند.

اصلاح خاک  برای خاک های شور می تواند شامل استفاده از انواع اصلاح کننده های آلی باشد. هر چند که به شیوه های دیگری چون آبشویی خاک، زهکشی زمین، جانشینی سدیم خاک های شور سدیمی و … نیز می توان به اصلاح خاک های شور پرداخت.

اصلاح خاک و استفاده از کود کشاورزی برای خاک های شور هم شامل استفاده از مواد آلی و هم مواد غیر آلی است. در اصلاح خاک با مواد آلی از کودهای حیوانی، پسماندهای گیاهی، کمپوست، کاه، کودهای هیومیکی و علوفه خرد شده استفاده می کنند و در اصلاح با مواد غیر آلی سنگهای معدنی پودر یا گرانوله شده برای این منظور به کار گرفته می شوند.