کود مخصوص جلوگیری از سرما زدگی گیاه

سرما زدگی یکی از عوامل اصلی کاهش دهنده ی میزان محصول در گیاهان مختلف است که شامل درختان میوه و محصولات زراعی مختلف می شود. این پدیده هر ساله خسارت زیادی به صنعت و اقتصاد کشاورزی وارد می کند و به همین خاطر استفاده از کود مخصوص جلوگیری از سرما زدگی گیاه اهمیت بسیاری دارد. سرما زدگی با یخ زدگی متفاوت است و خسارت کمتری به درختان می زند.

در حقیقت درختی که دچار سرما زدگی باشد به صورت کامل از بین نمی رود و به حیات خود ادامه می دهد اما گیاهی که دچار یخ زدگی باشد را نمی توان نجات داد و کاملا نابود می شود. یخ زدگی گیاهان به این صورت است که آب موجود در سلول ‌های گیاه به کریستال ‌های یخ تبدیل می‌  شود و این کریستال ‌ها منجر به آسیب دیواره سلولی خواهند شد. در این مقاله قصد داریم بهترین کود مخصوص جلوگیری از سرما زدگی گیاه را معرفی کنیم. در این مطلب همراه آرمان بذر سپاهان باشید.

سرمازدگی چگونه اتفاق می افتد؟

سرما زدگی به شرایط آب و هوایی گفته می شود که در این شرایط به دلیل وجود سرمای زیاد یا ناگهانی آسیب جدی ای به محصولات کشاورزی وارد می شود. توجه به ای نکته ضروری است که سرما زدگی می تواند به دلیل کاهش دما در فصول سرد سال یعنی زمستان و پاییز اتفاق بیفتد و یا اینکه در زمان های حساس مانند بهار که گیاه به تازگی شروع به رشد و گل دهی کرده و پاییز که درخت به صورت کامل به خواب نرفته است به صورت ناگهانی اتفاق می افتد. تحقیقات نشان می دهد که سرما زدگی درختان میوه در دمای حدود کمتر از ۱۲ درجه سانتی گراد اتفاق می افتد و بیشترین تأثیر را در حدود ۱ تا ۱۰ درجه سلسیوس روی درختان دارد. تاثیر سرما زدگی در زمان خواب اولیه درختان مؤثرتر است و در این مدت تحمل گیاهان برای عبور از سرما زدگی در حدود دمای بالای ۱۵ درجه سلسیوس است.

بیشتر بخوانید: کاشت چای

علائم سرما زدگی

سرما زدگی معمولا در زمان عبور جریان سرد از باغ یا مزرعه اتفاق می افتد. برای تشخیص اینکه گیاه مورد نظرمان درگیر سرما زدگی شده یا خیر باید به علائم ظاهری که در گیاه ایجاد می شود توجه کرد. در ادامه علائم شایع سرما زدگی را به صورت موردی بیان می کنیم.

• ظهور علائم نکروز و چروکیده و بی حال شدن برگ های گیاهان
• سوختگی نوک و حاشیه برگ های گیاهان
• سیاه شدن برگ گیاهان بخصوص برگ های جدید در آسیب شدید
• آبدار شدن سطح برگ ها
• قهوه ای شدن بین رگ برگ های گیاه
• خمیده شدن و افتادگی ساقه گیاه
• از بین رفتن جوانه ها
• ریزش گل ها و شکوفه ها

راه های جلوگیری از سرما زدگی

برای درمان سرما زدگی راه های زیادی وجود ندارد و گیاهی که دچار سرما زدگی شده خسارت زیادی می بیند و در اکثر موارد قابل درمان نیست بنابرین بهترین راه برای مقابله با سرما زدگی، پیشگیری است. یکی از بهترین راه ها استفاده از کود مخصوص جلوگیری از سرما زدگی گیاه می باشد. در ادامه به انواع روش های جلوگیری از سرما زدگی اشاره می کنیم.

• مالچ پاشی

مالچ کاه و کلش و یا خاک اره می تواند به صورت یک پوشش روی خاک قرار گرفته و میزان تبخیر را از خاک کم کند و رطوبت را در خاک حفظ می کند. همچنین مالچ خاک را گرم نگه میدارد و از همین طریق از سرما زدگی ریشه ها پیشگیری می کند.

• گرم کردن باغ

در مناطق معتدل و نیمه گرمسیری در باغاتی مانند باغ مرکبات ، انار ، زیتون ، پسته ، انجیر و بادام می توان با سوزاندن چوب و یا لاستیک و یا استفاده از بخاری های نفتی و گازوئیلی هوای سطح باغ را گرم نگه داشت.

• ایجاد دود

کشاورزان و باغداران در شب های سرد زمستان اقدام به آتش زدن کاه و کلش و مواد دود زا می کنند. دود تولید شده از سوختن این مواد در سطح باغ می ماند و موجب کاهش انتقال گرمای سطح زمین به جو می شود و گرما را در همان منطقه نگه می دارد.

• آب پاشی درختان

زمانی که دمای هوا پایین می آید و به صفر درجه می رسد برای جلوگیری از سرما زدگی می توان روی درختان آب پاشی انجام داد. این اقدام موجب ایجاد لایه ای یخ روی شاخه ها می شود و آب از حالت مایع به جامد تغییر حالت می دهد. در این زمان تبدیل آب به یخ، انرژی زیادی از آب به شکل گرما آزاد می شود که این گرما می تواند گیاهان را از سرما زدگی محافظت کند. همچنین وجود یخ در اطراف بافت گیاهی نیز می تواند از آن در برابر سرمازدگی محافظت کند.

• عدم انجام عملیات خاک ورزی

برای جلوگیری از سرما زدگی درختان نباید عملیات خاکورزی مانند شخم زدن خاک را قبل از پایان سرما انجام داد چرا که خاکی که شخم زده شده باشد منافذ هوایی زیادی دارد که باعث می شود گرمان کمتر و سرمای بیشتری به آن نفوذ کند. وجود علف های هرز نیز لایه ای محافظ برای حفظ گرمای داخل خاک است.

• انجام هرس بعد از گذر سرما

با انجام هرس درخت حساسیت بیشتری به سرما پیدا می کند و شاخه های هرس شده نسبت به هوای سرد واکنش شدید تری نشان می دهند.

• استفاده از بادشکن

کاشت درختان بلند در حاشیه باغ و یا گیاهانی بلند مانند گل آفتابگردان در اطراف مزارع می تواند از وزش باد شدید جلوگیری کند و خسارات سرما زدگی را کاهش دهد.

• پوشاندن گیاهان

اگر درختان شما ارزشمند هستند و یا آنها را تازه کاشت کردید و ضعیف هستند، می توانید از پوششی پلاستیکی، گونی، پارچه ای و یا چوبی برای پوشاندن آنها و محافظت از سرما استفاده کنید.

• آبیاری باغ

وجود رطوبت داخل خاک می تواند خسارت سرمازدگی را کاهش دهد چرا که خاکی که مرطوب باشد گرما را بیشتر جذب می کند و در خود نگه می دارد.

• کود مخصوص جلوگیری از سرما زدگی گیاه

مصرف بعضی از کود ها قبل و بعد از سرما زدگی می تواند خسارت این عارضه را کاهش دهد. عملکرد هر یک از این کود ها متفاوت است و هریک جداگانه مکانیسمی ایجاد می کند که برای جلوگیری از سرمازدگی گیاه مفید است. در ادامه به بررسی انواع کود مخصوص جلوگیری از سرما زدگی گیاه می پردازیم.

انواع کود مخصوص جلوگیری از سرما زدگی گیاه

• پتاسیم: پتاسیم اولین دسته از کود مخصوص جلوگیری از سرما زدگی گیاه است. این عنصر دومین عنصر از مواد غذایی مورد نیاز برای تمامی گیاهان است که وظایف بسیاری در گیاهان دارد و برای رشد و زنده ماندن گیاهان ضروری است. این عنصر باعث غلیظ شدن شیره گیاهی می شود و به همین خاطر به عنوان کود مخصوص جلوگیری از سرما زدگی گیاه استفاده می شود. شیره گیاهی که غلیظ باشد دیرتر دچار یخ زدگی و آسیب می شود. کود سولفات پتاسیم آرمافرت نوعی کود وارداتی است که 50 درصد پتاسیم دارد و برای این منظور بسیار مفید است. این کود 50 درصد پتاسیم دارد که به راحتی جذب گیاه می گردد.
• کود آمینو اسید: کود آمینو اسید نوعی کود مخصوص جلوگیری از سرما زدگی گیاه است. این کود با داشتن انواع آمینو اسید ها انرژی مضاعفی برای گیاهان تامین می کند و به گیاه در عبور از شرایط تنش زا مانند سرما زدگی کمک شایانی می کند. کود
• چالکود زمستانه برای تقویت گیاهان: استفاده از چالکود در فصل زمستان و قوی کردن درختان بخصوص به همراه کود حیوانی و کمپوست برای مقابله با سرمازدگی در باغات بسیار اهمیت دارد. کود حیوانی باعث گرم شدن و گرم ماندن خاک و در نتیجه ریشه گیاهان می شود. کود حیوانی یا کود کمپوست شاید ساده ترین و قدیمی ترین کود مخصوص جلوگیری از سرما زدگی گیاه باشد.
• عدم مصرف کودهای ازته در فصول سرد: کودهایی که درصد نیتروژن زیادی دارند در دسته کود مخصوص جلوگیری از سرما زدگی گیاه قرار نمی گیرند چرا که این دسته از عناصر غذایی باعث افزایش رشد رویشی و ایجاد برگ و شاخه های جدید می شوند و این شاخه های جوان در برابر سرما آسیب پذیر تر هستند. همچنین نیتروژن باعث رقیق شدن شیره گیاهی می گردد و این شیره ی رقیق شده در دمای صفر درجه زودتر از شیره ی غلیظ یخ می بندد.

اهمیت کود مخصوص جلوگیری از سرما زدگی گیاه

با توجه به موارد گفته شده و خسارات زیاد وارد شده به محصولات کشاورزی و باغات در اثر سرما زدگی اهمیت  کود مخصوص جلوگیری از سرما زدگی گیاه فزونی می یابد چرا که در مقایسه با این خسارات، هزینه و دردسر کمتری دارد. برای خرید انواع کود مخصوص جلوگیری از سرما زدگی گیاه و مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید.

نویسنده: مهندس نیلوفر مسیبی، کارشناس ارشد گیاهپزشکی