آرمان بذر سپاهان | وارد کننده و تولید کننده کود های ارگانیک و شیمیایی
نویسنده: مدیر سایت 
علائم کمبود فسفردر گیاه های مختلف
فسفر بعد از نیتروژن مهمترین عنصرغذایی ضروری و پرمصرف مورد نیاز گیاه میباشد که به شکل فسفات از خاک جذب میشود. علائم کمبود نیتروژن در گیاه را در مقاله ای بصورت جدا برای شما توضیح داده بودیم. این قسمت مربوط به علائم کمبود فسفر در گیاه است. مقدار فسفر در خاك هاي مختلف بسيار متفاوت است ولي در مجموع میزان آن در خاك‌هاي جوان و بكر و همچنین در نواحي خشك، بيشتر است. فسفر به عنوان یکی از عناصر غذایی پر مصرف نقش بسیار مهمی در روند رشد و نمو گیاهان ایفا می کند. در این مقاله به علائم کمبود فسفر در گیاه می پردازیم پس همراه آرمان بذر سپاهان باشید.
بطور کلی برای رفع کمبود ها میتوان از کود ارگانیک مثل کود فولویک اسید یا کود npk استفاده کرد. اما علائم اصلی کمبود عنصر فسفر در گیاهان مختلف چیست؟
ذرت، سورگوم و دانه ریزها
علائم کمبود فسفر در گیاه ذرت، سورگوم و دانه ریزها شبیه یکدیگر است. شدت بینابینی کمبود، سبب کاهش رشد میشود اما علائم برگی قابل تشخیص، ایجاد نمیکند. کمبودهای شدیدتر معمولا سبب ارغوانی یا قهوه ای شدن برگها میشود. این علائم از نوک برگهای مسن شروع شده و به سمت برگهای جوان گسترش مییابد. در ذرت و سورگوم رنگ ارغوانی کاملا واضح است ولی در دانه ریزها و در برخی لاینهای اصلاح نشده سورگوم و ذرت، رنگ ارغوانی ایجاد نمیشود و همچنین قهوهای شدن نوک برگ در مرکبات دیده میشود. این علائم در جو دو سر و گندم به خوبی دیده میشود.
در بیشتر ارقام تجارتی ذرت رنگ ارغوانی علامت مشخصه کمبود فسفر است. وضعیت فسفر در گیاهان را باید در مراحل اولیهی رشد مورد بررسی قرار داد. یک بوتهی جوان کمبود شدید فسفر را نشان میدهد و به ندرت قادر خواهد بود از شرایط کمبود فرار کند. در نتیجه علائم تا زمان بلوغ ادامه خواهد یافت.
علائم کمبود فسفر در گیاه پنبه چگونه است؟
برگهای فقیر از فسفردر پنبه برخلاف برگهای فقیر از نیتروژن سبز تیره است. در شرایط کمبود، فسفر از بافتهای مسن گیاه به سمت بافتهای جوان منتقل میشود. علاوه بر رنگ سبز تیره و کاهش اندازه برگ یکی از بارزترین علائم کمبود فسفر، کوتولگی بوته های پنبه است.
در شرایط کمبود فسفرتوان گیاه برای تولید کربوهیدراتها و همچنین تعداد غوزهها به شدت کاهش مییابد. بنابراین در شرایط کمبود فسفر، رشد و عملکرد گیاه کاهش مییابد. کمبود شدید فسفر علاوه بر کاهش تعداد غوزههای پنبه بلوغ آنها نیز، با تأخیر مواجه میشود.
در واقع درگیاهان فقیر از فسفر، زمانی گلها ظاهر میشود که در گیاهان دارای فسفرکافی، غوزههای توسعه یافته، باز شده اند. این تأخیر در گلدهی، باردهی و بلوغ نهایی غوزهها، در نتیجهی کمبود فسفر، در مواقعی که سرخرطومی غوزه شایع است مشکل بسیار جدی به همراه خواهد داشت. حتی در صورت محتمل نبودن خسارت مربوط به آفت، غوزههای باز شده قبل از تاریخ معمول بلوغ، به طور کامل توسعه نخواهند یافت. کاهش کیفیت پشم، کاهش تعداد غوزهها و در پی آن، کم شدن تعداد دانه و الیاف از اثرات کمبود فسفر در بوتههای پنبه است.
بقولات
علائم اصلی کمبود فسفر در بقولات، شامل کاهش سرعت رشد، کوچک شدن برگچهها، سبز تیره یا سبز آبی شدن برگها و تأخیردر بلوغ است. کمبود فسفر، سبب تأخیر در گلدهی و بلوغ میشود. همچنین در شرایط کمبود شدید فسفرساقهی بیشتر بقولات قرمز میشود. این رنگ در شرایط کمبود فسفر و به سبب اختلال در مصرف و انتقال کربوهیدراتها قابل تشخیص است. انباشته شدن قندها منجر به تولید رنگدانهی قرمز آنتوسیانین میشود. کمبود فسفر همچنین سبب کاهش تعداد و کارایی باکتریهای گره ساز میشود. معمولا رنگ سبز تیره در برگها نشاندهندهی فقر بقولات از فسفر است.
علائم کمبود فسفر در گیاه سیب زمینی
کمبود فسفررشد بوته های سیبزمینی را کاهش میدهد. گیاهان فقیر از فسفر لاغر و کوچکتر از اندازهی طبیعی میباشند. ایجاد لکه های قهوه ای در بافت گوشتی غدههای سیبزمینی ممکن است به دلایل دیگری بجز کمبود فسفر(مثلا بیماریهای ویروسی یا خسارت ناشی از گرما یا سرمازدگی) نیز باشد.
سبزیها
به دلیل نقش فسفر در انتقال انرژی مورد نیاز رشد، در گیاهانی که در خاکهای دچار کمبود فسفر رشد میکنند، ابتدا رشد ریشه متوقف شده و در پی آن رشد شاخسار کاهش یافته و بلوغ گیاه به تأخیر میافتد. علائم اولیه کمبود فسفردرگوجه فرنگی، ایجاد رنگ قرمز در قسمت زیری برگهاست.
درختان میوه و هسته دارها
علائم کمبود فسفردر اواخر تابستان بعد از کامل شدن رشد رویشی فعال کمتر مشخص میشود. در این دوره مقدار فسفرجذب شده به وسیلهی ریشهها به صورت کند و پیوسته با نیاز گیاه همخوانی دارد. بنابراین بهترین زمان برای ارزیابی علائم کمبود فسفر اوایل فصل یعنی در دورهی رشد رویشی فعال است.
علائم کمبود فسفر در گیاه میوه ریزها و انگور چیست؟
کمبود فسفر سبب میشود تا برگ این گیاهان به رنگ سبز تیره تا ارغوانی در آید. کاهش اندازهی برگ، پیچ خوردگی و خشکی برگها نیز از علائم کمبود فسفر در این گیاهان است.
مرکبات
تاثیرکمبود فسفربرکیفیت مرکبات قابل مشاهده است. درشرایط کمبود میوهها بزرگ، خشن و بدشکل میشوند. پوست میوه ضخیم و مرکزمیوه توخالی میشود و مقدار اسید موجود درمیوهی درختان مبتلا به کمبود فسفر بسیار زیاد است. درختان دچارکمبود فسفر، جهش بهاره ضعیفی در رشد ایجاد کرده و درپاییز برگهایشان برنزه میشود. همچنین خشکیدگی سرشاخهها نیزگسترش مییابد.
گیاهان قندی
فسفردرطول فصل، به شکل یکنواختتری جذب گیاه میشود. الگوی جذب فسفات به وسیله چغندرقند ممکن است علت برطرف شدن علائم کمبود فسفرظاهرشده در گیاه درابتدای فصل را در مراحل بعدی رشد روشن کند. کمبود فسفر ممکن است سبب تأخیر در جوانهزنی اسپروتهای چغندر قند شده، در نتیجه رشد نهالها را کند یا متوقف کند. برگ بوتههای دچار کمبود فسفر معمولا سبز تا سبز تیره بوده و ممکن است رنگ قرمز یا برنزه نیز در آنها مشاهده شود. بنابراین با توجه به اینکه علایم مشخص کمبود فسفر وجود ندارد، تجزیه دمبرگ برای اثبات کمبود لازم است.
