گیاهانی که در خاک اسیدی رشد می کنند

باغ سالم باغی است که در آن گیاهان با PH خاک سازگاری داشته باشند. همه خاک ها یکسان نیستند و بسیاری از گیاهان، درختچه ها، بوته ها و درختان به تعادل مواد مغذی خاصی نیاز دارند. برخی از گیاهان خاک خنثی و برخی دیگر خاک قلیایی و یا اسیدی را ترجیح می دهند. گیاهانی که در خاک اسیدی رشد می کنند در صورت بالا بودن PH خاک، رشد نخواهند کرد و علائم کمبود عناصر را نشان می دهند. pH دارای محدوده 0-14 است و در کشاورزی محدوده بین 5/6 تا 5/7 را تقریبا خنثی در نظر می گیرند.

در اینجا به تفکیک بیان می کنیم که این محدوده مربوط به چه نوع خاک هایی است:

(PH خاک های اسیدی: زیر 7)، ( PH خاک های خنثی:  7)، (pH خاک های قلیایی: بالای 7).

بیشتر درختچه‌ها، سبزیجات، میوه‌ها و گل‌ها در خاکی با PH  2/5 تا 8/7 بهترین عملکرد را دارند، در حالی که اکثر علف‌ها در خاکی با PH 5/5 تا 5/6 رشد می‌کنند. گیاهانی که در خاک اسیدی رشد می کنند، درجات مختلفی از شرایط اسیدی شامل اسیدی متوسط (PH 6/5 تا 6)، کمی اسیدی (PH 1/6 تا 5/6) ، خیلی اسیدی ( PH 1/5 تا 5/5) و تعداد محدودی خاک شدیدا اسیدی (PH 4 تا 5) را ترجیح می دهند.

درک میزان PH بسیار مهم است.  باید در نظر داشته باشید که تغییر در PH  به اندازه یک درجه چقدر مهم و درک آن کمی پیچیده است. خاکی باPH  5، ده برابر اسیدی تر از خاکی با PH  6 می باشد و یا خاکی با PH  5 تا 100 برابر اسیدی تر از خاکی با PH  7 است. حال برای آگاهی از گیاهانی که در خاک اسیدی رشد می کنند ادامه مطلب را بخوانید.

بیشتر بخوانید: کود های اسیدی کننده خاک

سبزیجاتی که در خاک اسیدی رشد می کنند

بیشتر سبزیجات در PH خاک خنثی یا تقریباً خنثی بهتر رشد می کنند، اگرچه خاک کمی اسیدی را تحمل می کنند. با این حال، برخی سبزیجات خاک اسیدی را ترجیح می دهند. اگر خاکی با PH پایین دارید، بهتر است محصولات زیر را بکارید، که عبارتند از: ذرت شیرین، خیار، لوبیا، کلم بروکلی، هویج، گوجه فرنگی، شلغم، کدو حلوایی و پیاز، که همگی به خاک حاصلخیز و خنثی تا کمی اسیدی با pH 5/5 تا 7 نیاز دارند.

محصولات ریشه ای همچون تربچه، سیب زمینی شیرین، سیب زمینی در خاکی با PH بین 5/4 تا 5/5 رشد می کنند. ریحان، مارچوبه، کنگر فرنگی، بادمجان، کاهو و تره فرنگی، خاکی با PH 5/6 تا 5/7 را ترجیح می دهند. سیر، علف لیمو ، بادرنجبویه، مرزنجوش، پونه کوهی، همه گونه‌های آویشن و رزماری در خاکی با PH 5 رشد می‌کنند. فلفل ها، از جمله فلفل دلمه ای و فلفل چیلی، گوجه فرنگی، جعفری و ریواس، خاکی با PH 5 تا 7 را ترجیح می دهند. سایر سبزیجات شامل کرفس، توت فرنگی، قاصدک، سیر، موسیر و رازک نیز قادر به تحمل خاک با pH پایین هستند.

میوه هایی که در خاک اسیدی رشد می کنند

از معروف ترین گیاهانی که در خاک اسیدی رشد می کنند می توان بلوبری و بسیاری از میوه های موجود در خانواده بری ها (cranberries، gooseberries و …) را نام برد که در خاکی با PH بین 4 تا 5 بهترین رشد را دارند. مویز، سنجد، سیب، انگور و توت فرنگی نیز خاک های اسیدی را ترجیح می دهند و به خاکی با PH بین 5/5 تا 5/6 نیاز دارد. تمشک و توت به PH  5.5 تا 7 نیاز دارد. مرکبات، خربزه و آناناس در PH بین 5 تا 5/6 شرایط رشد ایده ال دارند.

درختان زینتی و گیاهان گلدار که در خاک اسیدی رشد می کنند

درختان همیشه سبز و بسیاری از درختان برگریز از جمله راش، بید، بلوط، زبان گنجشک کوهی و ماگنولیا و گیاهان گلدار همچون آزالیا، رودودندرون، ادریسی، کاملیا، نرگس و نسترن نیز خاک اسیدی را ترجیح می دهند.

سخن آخر

گاه علی‌رغم استفاده از کودها یا مواد مغذی، گیاهان شما همچنان علائم کمبود مواد مغذی را از خود نشان می‌دهند. در این شرایط مشکل احتمالاً مربوط به PH  خاک است که مواد غذایی را دور از دسترس گیاه نگه داشته است. معمولا خاک های با PH  پایین (زیر 5/5) مواد مغذی خاک همچون فسفر، منیزیم، کلسیم، آهن و بور را از دسترس گیاه خارج می کند.

از طرفی گیاه در خاک هایی با سطح PH  8/7 یا بالاتر که دارای مقدار زیادی کلسیم و منیزیم است کمبود مس، روی، فسفر، بور، آهن و منگنز را نشان می دهد. همیشه به یاد داشته باشید که قبل از کاشت گیاه نیاز گیاه را بشناسیم و با محیا بودن آن، اقدام به کاشت کنیم.

حال اگر این موضوع را در نظر نگرفتیم تلاشمان را بکنیم که شرایط گیاه را با اصلاح کننده های خاک بهبود دهیم. بسیاری از کمپانی های تولید کود در دنیا محصولاتی تولید می کنند که با توجه به شرایط نامساعد خاکی برای گیاه، مواد مغذی لازم برای آنها قابل دسترس باشد. آرمان بذر سپاهان با بهره گیری از بهترین کودهای موجود در بازار جهانی تلاش می کند تمام نیاز کشاورزان در مورد کمبود عناصر گیاهان را رفع کند و منجر به بهبود کیفیت خاک و محصولات کشاورزی گردد.

این کمپانی بیشتر محصولات خود را به فرم کلاته تولید و آمینواسید و فولویک اسید را به محصولات خود اضافه می کند تا با توجه به شرایط خاک کشورمان که اکثرا قلیایی و آهکی است جذب عناصر غذایی بالاتر رفته و مقاومت گیاه در برابر تنش شوری، خشکی و سرمازدگی افزایش یابد.

بسیاری از محصولات آرمان بذر سپاهان همچون گوگرد مایع تانسو دارای مقادیر قابل توجهی گوگرد و پتاسیم است که با اسیدی کردن خاک، موجب جذب بهتر عناصر توسط گیاه می شود. انفوریک اسید تانسو از دیگر محصولات این کمپانی است که اسیدیته کمتر از 1 دارد. این ترکیب حاوی نیتروژن و گوگرد به فرم سولفات است. این اسید برخلاف اسید سولفوریک خاصیت سوختگی و خوردگی ندارد. این محصول با اسیدی کردن خاک، موجب افزایش حلالیت و جذب بهتر عناصر توسط گیاه می شود. محصولات دیگری همچون مونوآمونیوم فسفات از برند آرمافرات (0-61-12) علاوه بر تامین نیتروژن، فسفر و آمینواسید مورد نیاز گیاه، منجر به کاهش PH خاک و افزایش مقاومت گیاه در برابر شوری می گردد.

نویسنده: پریسا عبدلی دکتری گیاه پزشکی