تربچه یکی از سبزیجاتی است که به خاطر طعم خوشایند و رنگ زیبایی که دارد، همیشه در باغچه ها به عنوان یکی از اولویت های اصلی برای کاشتن سبزیجات در کنار کاشت ریحان محسوب می شود.
این سبزی دارای طعم تند و یکمی شیرین است و بسیاری از خواص مفید را در خود جای داده است. همواره هم محبوبیت بالایی در بین مردم داشته است. سبزی تربچه که گیاهی یک ساله می باشد از انواع گوناگونی تشکیل شده و دارای انواع مواد مغذی و ویتامین برای حفظ سلامت پوست و سیستم ایمنی می باشد.
اهمیت کاشت تربچه
کاشت تربچه در ایران اهمیت بسیاری دارد و از لحاظ بازده اقتصادی نیز می تواند سودآور باشد. در زیر به برخی از موارد مهم درباره اهمیت کاشت تربچه و بازده اقتصادی آن در ایران اشاره خواهم کرد:
- مصرف داخلی: تربچه یکی از محصولاتی است که در بازار داخلی ایران با استقبال زیادی مواجه می شود. در فصل بهار و تابستان، تربچه به عنوان یک میوه تازه بسیار محبوب است و در طی سال، به صورت تازه و یا به صورت فرآورده هایی مانند تربچه خشک و تربچه پودری در بازار عرضه می شود.
- صادرات: ایران از ظرفیت بالایی در تولید تربچه برخوردار است و می تواند در صادرات این محصول به کشورهای دیگر نقش مهمی ایفا کند. به دلیل تنوع آب و هوایی و خاک های مناسب در کشور، تربچه با کیفیت و بازار پسند در ایران تولید می شود که می تواند در جذب ارز و توسعه صادرات کشور مؤثر باشد.
- اشتغال زایی: کاشت تربچه می تواند منجر به ایجاد اشتغال در مناطق روستایی و کشاورزی شود. این محصول نیاز به نیروی کار برای کاشت، داشتن و مراقبت دارد و به این ترتیب می تواند به اشتغالزایی و کاهش بیکاری در مناطق روستایی وابسته به کشاورزی کمک کند.
- تنوع کشت: کشاورزان ایرانی می توانند با کاشت تربچه به تنوع در محصولات کشاورزی خود برسند. تربچه به دلیل مقاومت به بیماری ها و توانایی رشد در شرایط آب و هوایی متفاوت، می تواند به عنوان یک گزینه جدید در تناوب کشت و گسترش کشت های بیشتر در سطح کشور مورد استفاده قرار بگیرد.
- مقاومت به شرایط آب و هوایی: تربچه به عنوان یک گیاه مقاوم به خشکی و شوری آب، می تواند در شرایط کمبود آب و همچنین خاک های شور کشت شود. این ویژگی ها از اهمیت بالایی برخوردار بوده و باعث می شود تربچه به عنوان یک گیاه مناسب در مناطقی با مشکلات آبی و خاکی قرار گیرد.
با توجه به این موارد، کاشت تربچه در ایران اهمیت زیادی دارد و می تواند نقش مهمی در تامین مصرف داخلی، توسعه صادرات، اشتغال زایی و تنوع کشت داشته باشد.
کاشت تربچه
برای کاشت تربچه مراحل مختلفی را باید سپری کرد در ادامه قدم به قدم مراحل کاشت تربچه را مرور می کنیم.
-
انتخاب نوع بذر:
برای کاشت بذر در ابتدا باید نوع رقم تربچه را با توجه به نیازهای آن و شرایط آب و هوایی منطقه بررسی و انتخاب کرد.
1 – تربچه قرمز گرد که بسیار زود رس بوده و بعد از 22 روز قابل برداشت است.
2 – تربچه قرمز نوک سفید که جنس آن بسیار مرغوب بوده و در مدت 28 روز قابل بهره برداری است.
3 – تربچه سفید گرد که در مدت 35 روز پس از کاشت قابل بهره برداری است.
4 – تربچه گرد صورتی که در مدت 28 روز قابل بهره برداری است و قطر آن ممکن است به 5 سانتی متر هم برسد بدون آن که وسط آن پوک شود.
5 – تربچه بلند که حالت کشیده دارد که بسیار ترد و لذیذ است و قابلیت کشت آن در تمام طول سال وجود دارد.
تربچه های قرمز، که همه ما با آن آشنایی داریم، در فصل بهار پرورش می یابند و اگر تغذیه و کوددهی مناسبی دریافت کنند به سرعت رشد می کنند. یک نوع دیگر از تربچه ها وجود دارد که رشد آنها آهسته تر است و شبیه به تربچه های بهاری می باشند، مخصوصاً در فصل تابستان پرورش می یابند و حدود 8 هفته به رشد کامل می رسند. تربچه های زمستانه نیز رشد آهسته تری دارند و بذر پاشی آنها در تابستان انجام می شود.
-
انتخاب مکان برای کاشت تربچه:
ابتدا مکان مناسبی را برای کاشت تربچه انتخاب کنید. تربچه نیاز به آفتاب مستقیم دارد، بنابراین مطمئن شوید که مکان انتخابی تمام روز آفتاب گیر است.
-
آماده سازی زمین:
قبل از کاشت تربچه، آزمایش خاک انجام داده و وضعیت خاک را بررسی کنید. تربچه، خاکی با pH متعادل ترجیح می دهد و خاکی با بافت خوب و زهکشی برای این گیاه مناسب است. در صورت نیاز، اصلاحات لازم را انجام دهید. اگر خاک عناصر غذایی پایینی دارد می توانید از انواع کود های حیوانی و کود های گرانول قبل از کاشت مصرف کنید. زمین را شخم زده و با دیسک تسطیح کنید و علف های هرز را حذف کنید. اگر خاک سفت و آهکی است از شن و ماسه شیرین می توانید در مزرعه استفاده کنید و کاملا با خاک مزرعه با شخمی عمیق مخلوط کنید. قبل از کاشت بذرها، زمین را به طور کامل آبیاری کنید تا خاک مرطوب شود و بذرها به خوبی ریشه بزنند و علف های هرز رشد یافته را نیز با استفاده از سموم علف کش حذف کنید.
-
کاشت بذرها:
- بذر های تربچه را در عمق تقریباً 12.5 تا 25 میلی متر در زمین کاشت کنید. فاصله مناسب بین بذرها را حدوداً 5 سانتی متر قرار دهید، و در ردیف ها فاصله 30 سانتی متری را رعایت کنید.
-
آبیاری:
- بعد از کاشت بذرها، زمین را به طور کامل آبیاری کنید تا خاک مرطوب شود و بذرها ریشه بزنند. پس از آبیاری اولیه، خاک را مرطوب نگه دارید و در طول رشد تربچه، به میزان کافی آبیاری کنید.
-
تنک کردن و هرس:
- هنگامی که تربچه ها به ارتفاع حدود 3 سانتی متر رشد کردند، آنها را سرزنی کنید. با استفاده از یک قیچی کوچک، سر برگهای تربچه را ببرید. این کار باعث رشد بهتر و بیشتر تربچه ها می شود.
-
کوددهی :
برای بازدهی بهتر و برداشت بیشتر از مزارع تربچه، از کود های مختلف در تمامی مراحل رشدی تربچه می توان استفاده کرد. کود دهی تربچه باید با برنامه انجام شود و با توجه به نیازهای گیاه باشد. در ادامه جدولی برای کوددهی به این محصول تهیه کردیم.
زمان مصرف | طریقه مصرف | نوع کود | عناصر موجود در کود | |
1 | آماده سازی زمین قبل از کاشت | خاکی | کود مونوآمونیوم فسفات آرمافرت | نیتروژن، فسفر و … |
بذرمال | کود سیفر استار | عصاره جلبک دریایی | ||
2 | 4 تا 6 برگی | آبیاری | هومی استار | هیومیک اسید، فولویک اسید، پتاسیم |
محلول پاشی | سیفر استار | عصاره ی جلبک دریایی | ||
3 | 6 تا 10 برگی | آبیاری | ان پی کا 10-52-10 | نیتروژن، فسفر، پتاسیم |
محلول پاشی | کلات میکرو تانسو | تمامی عناصر میکرو | ||
4 | 10 تا 16 برگی | آبیاری | 5-5-45 آرمافرت | ازت، فسفر، پتاسیم، عناصر میکرو، آمینو اسید، فولویک اسید |
محلول پاشی | آمین استار | آمینو اسید و نیتروژن | ||
5 | 16 تا 18 برگی | آبیاری | فولوی استار | فولویک اسید |
محلول پاشی | پتاسیم تانسو | پتاسیم | ||
6 | قبل از برداشت | محلول پاشی | ویتامین تانسو | تمامی عناصر ماکرو و میکرو |
با رعایت این مراحل و کود دهی مناسب می توانید محصول خوبی از زمین خود پس از کاشت تربچه برداشت کنید. همه ی کودهای پیشنهادی از شرکت آرمان بذر سپاهان هستند و دارای کیفیت و کارایی مطلوبی هستند. برای اطلاع از مشخصات کودها و دریافت مشاوره تخصصی با کارشناسان ما تماس بگیرید.
نویسنده: مهندس نیلوفر مسیبی، کارشناس ارشد گیاهپزشکی