خشک شدن لبه ی برگ گیاهان
خشک شدن لبه ی برگ گیاهان از مشکلات عمده ی گیاهان آپارتمانی، گلخانه ای، درختان زینتی و درختان میوه است. خشک شدن لبه ی برگ گیاهان مشکلات عمده ای برای آنها ایجاد می کند. خشک شدن لبه ی برگ گیاهان نشان دهنده ی مشکلی بنیادی از داخل گیاه است و تا زمانی که مشکل حل نشود ممکن است به خشک شدن کل برگ ها و در نهایت گیاه منجر شود. خشک شدن لبه برگ گیاهان باعث کاهش فتوسنتز در گیاهان می شود چرا که برگ ها کارخانه ی فتوسنتز و تولید انرژی برای کل گیاه هستند و آسیب به آنها کل فرایند رشد و زنده مانی گیاه را با مشکل روبرو می کند. کلروپلاست های موجود در برگ ها حاوی کلروفیل هستند که نور خورشید را جذب و انرژی آن را در فرآیند فتوسنتز استفاده می کنند. از دیگر وظایف برگ ها تبادل گاز ها و تنفس است. در این فرآیند، گیاهان اکسیژن مورد نیاز برای تولید انرژی از گلوکز را مصرف می کنند و دی اکسید کربن را آزاد می کنند. بنابرین هرگونه آسیب به برگ ها منجر به ضعیف شدن کل گیاه و در نهایت نابودی آن می شود.
دلایل خشک شدن لبه ی برگ گیاهان
خشک شدن لبه ی برگ ها در گیاهان ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. در زیر تعدادی از علل احتمالی خشک شدن لبه ی برگ ها را بررسی خواهیم کرد:
- آبیاری نامناسب: از جمله شایع ترین دلایل خشک شدن لبه ی برگ ها، کمبود آب است. اگر گیاهان به اندازه کافی آب نگیرند، برگ ها خشک می شوند. از طرف دیگر، اگر زیادی آبیاری شود، ریشه ها ممکن است خشک شده و نابود شوند و در نهایت باعث خشک شدن لبه های برگ ها می شود.
- نور نامناسب: نور مناسب برای هر گونه گیاه متفاوت است. اگر گیاه در مکانی با نور زیاد قرار گیرد، لبه های برگ ها ممکن است خشک شده و آسیب ببینند. بالعکس اگر گیاه در مکانی با نور کم نیز قرار داشته باشد ممکن است باعث زرد شدن لبه های برگ گردد.
- رطوبت هوا: رطوبت هوا نیز تأثیر مهمی بر روی خشک شدن برگ ها دارد. در محیط های خشک، برگ ها ممکن است تبخیر زیادی را تجربه کنند و نهایتا از لبه های برگ درگیر خشکی می گردند. این اتفاق در گیاهانی که نیاز به رطوبت بیشتر دارند شایع تر است.
- عوامل محیطی: عوامل محیطی مانند وزش باد قوی، دماهای بسیار سرد یا گرم، و تغییرات ناگهانی دما نیز می توانند باعث خشک شدن لبه های برگ ها شوند.
- بیماری ها و آفات: حمله آفات مختلف مانند پشه ها، شته ها و کنه ها می تواند باعث آسیب به برگ ها شده و آنها را خشک کند. همچنین، بیماری های گیاهی نیز می توانند به خشک شدن برگ ها منجر شوند.
- کمبود مواد غذایی: کمبود عناصر غذایی مهم مانند نیتروژن، پتاسیم یا آهن می تواند به ضعف گیاهان و خشک شدن برگ ها منجر شود.
برای حل مشکل خشک شدن لبه ی برگ ها، ابتدا باید علت اصلی را شناسایی کنید و سپس اقدامات مناسبی نظیر تنظیم آبیاری، تغییر مکان گیاه، افزودن مواد غذایی و مراقبت های مناسب را انجام دهید. در صورتی که مشکل به علت آفات یا بیماری های گیاهی باشد، ممکن است نیاز به استفاده از محصولات مخصوص، ترکیبات شیمیایی یا زیستی داشته باشید.
بیشتر بخوانید: عوارض کود زیاد
درمان خشک شدن لبه ی برگ گیاهان
برای پیشگیری و درمان خشک شدن لبه برگ گیاهان لازم است که اقداماتی انجام دهید. در ادامه برای هر مشکل که عامل خشک شدن گیاهان است درمان یا راه حلی پیشنهاد می دهیم با ما همراه باشید.
- تغذیه مناسب: اطمینان حاصل کنید که گیاهان به مواد غذایی کافی دسترسی دارند. کمبود عناصر غذایی مختلف می تواند منجر به مشکلات جدی در رشد و توسعه گیاهان شود. اطمینان حاصل کنید که خاک حاوی عناصر غذایی کافی است یا از محصولات غذایی مخصوص گیاهان استفاده کنید. در صورتی که لبه برگ گیاهانتان خشک شده است می توانید از کود های دارای پتاسیم، کلسیم، آهن و نیتروژن استفاده کنید و دو تا سه نوبت به صورت آبیاری و یا محلول پاشی مصرف کنید. کود ویتامین تانسو نوعی کود مایع است که تمامی عناصر مورد نیاز گیاهان را دارد و به راحتی از خشک شدن لبه ی برگ گیاهان جلوگیری می کند. این کود دارای تمام عناصر ماکرو و میکرو است و با مصرف آن دیگر نیازی به مصرف کود های دیگر ندارید. کود ویتامین تانسو محصولی با کیفیت از شرکت آرمان بذر سپاهان است.
- آبیاری مناسب: توجه داشته باشید که گیاهان نیاز به آب دارند اما آبیاری زیاد نیز می تواند باعث مشکلاتی مانند پوسیدگی ریشه (root rot) شود. آبیاری بر اساس نیاز و نوع گیاه، و همچنین وضعیت خاک، باید انجام شود. در تابستان که تبخیر آب زیاد است باید فواصل بین آبیاری کاهش یابد تا نیاز آبی گیاهان تامین شود.
- محیط مناسب: گیاهان به محیط مناسب نیاز دارند. دما، نور، رطوبت و تهویه مناسب می تواند به رشد صحیح گیاهان کمک کند. خشکی هوا و نبود رطوبت نیز تاثیر زیادی در خشک شدن گیاهان دارد. برای کنترل شرایط محیطی بهتر است که قبل از کاشت گیاهان در محیط مورد نظر خودتان شرایط گیاه را بررسی کنید و اگر با محیط مورد نظرتان متفاوت است در خریداری و کاشت آنها تجدید نظر کنید. تنظیم رطوبت فقط در گلخانه ها امکان پذیر است. برای بالا بردن رطوبت محیط باز می توانید از مه پاش استفاده کنید. دستگاه بخار سرد نیز برای منازل به منظور تامین رطوبت محیط منزل و گیاهان آپارتمانی استفاده می شود.
- آفات و بیماری ها: خسارت بسیاری از آفات و بیماری ها به صورت خشک شدن لبه ی برگ گیاهان است. برای پیشگیری از این موضوع بهتر است که به صورت مداوم شرایط گیاه و علایم ظاهری آن چک شود و در صورت دیدن موردی مشکوک قبل از بروز علائم شدید درمان شود. برای درمان گیاهی که درگیر آفت یا بیماری شده است بهتر است ابتدا نوع عامل بیماریزا تشخیص داده شود و سپس اقدام به درمان کنید چرا که نوع درمان رابطه مستقیم با عامل دارد. برای پیشگیری از بیماری های قارچی و باکتریایی شرایط مناسب برای رشد و محیط را رعایت کنید و از کود مس برای ضد عفونی کردن برگ ها و خاک به صورت چند وقت یکبار استفاده کنید.
- تهویه مناسب: اطمینان حاصل کنید که خاک گیاهان شما دارای دسترسی به هوا و تهویه مناسب است. استفاده از گلدان ها با دقت در طراحی تهویه و داشتن سوراخ های زیرین می تواند به بهبود وضعیت برگ ها کمک کند. در زمین های کشاورزی که قسمتی از زمین حالت ماندابی پیدا میکند و تخلیه آب به درستی صورت نمی پذیرد عارضه ی خشک شدن لبه برگ گیاهان مشاهده می شود. همچنین مناسب نبودن نوع خاک و خاک های سنگین نیز موجب خشک شدن لبه برگ گیاهان می گردد.
نتیجه گیری
در صورتی که با خشک شدن لبه برگ گیاهان خود درگیر هستید همانطور که گفته شد تمامی شرایط محیطی را رعایت کنید و از نبود آفت و بیماری اطمینان پیدا کنید. مصرف کود های کامل و کود های دارای عناصر پتاسیم، کلسیم و نیتروژن برای پیشگیری و درمان خشک شدن لبه برگ گیاهان توصیه می شود.
نویسنده: مهندس نیلوفر مسیبی، کارشناس ارشد گیاهپزشکی