جدول کوددهی برنج

برنج در بیش از صد کشور کشت می‌شود و غذای اصلی نیمی از مردم جهان است. در سال 2017، تولید جهانی برنج بیش از 759.6 میلیون تن بوده، که 90 درصد آن در آسیا ثبت شده است. از آنجایی که پیش بینی می شود تقاضای جهانی برای غلات تا سال 2050 دو برابر شود، چالش دستیابی به سطوح بالاتر تولید برنج همچنان پابرجاست. مصرف مواد مغذی یا کود یکی از عوامل اصلی افزایش تولید برنج است. کاربرد کودها 20 تا 25 درصد از کل هزینه های تولید برنج را تشکیل می دهند و از مجموع کود مصرف شده در سطح جهان طی سال‌های 2016 و 2017، حدود 14.3٪ در مزارع برنج استفاده شده است.

برنج از اصلی ترین مواد غذایی در ایران بعد از گندم است. کشورهایی مانند تایلند، پاکستان، ژاپن، ویتنام، اندونزی، فیلیپین و برزیل از تولید کنندگان برتر برنج در دنیا هستند. در ایران نیز اقلیم شهرهای شمالی برای کاشت برنج بسیار مناسب است. اگرچه برخی استان های دیگر نیز به دلیل سود بالایی که در کشت برنج وجود دارد تمایل به کاشت این محصول ارزشمند دارند. برنج ایرانی در مقایسه با سایر کشورها به دلیل عطر و بو و کیفیت بی نظیر است.

اهمیت اطلاع از جدول کوددهی برنج

برای افزایش میزان برداشت محصول در کاشت برنج باید اطلاع دقیقی از جدول کوددهی برنج داشته باشیم و به تغذیه این گیاه توجه ویژه ای داشت. کاشت برنج به روش های سنتی منجر به برداشت معمولی و کمتر از استاندارد می شود. در حالیکه با تغذیه ای اصولی و برنامه ریزی شده از کود های ارگانیک و شیمیایی می توان برداشت برنج را به چند برابر افزایش داد. پرداخت هزینه برای اصلاح برنامه غذایی (کودی) و پیروی از جدول کوددهی برنج در واقع نوعی سرمایه گذاری است که سودی چند برابر از برداشت را نصیب کشاورز می کند. نقش کودهای شیمیایی در بهبود عملکرد برنج 59 درصد است، اما این مقدار با استفاده از کودهای شیمیایی و ارگانیک می تواند تا 69٪ افزایش یابد.

باید توجه داشت که گیاه در هر مرحله رشدی، به عناصر غذایی ویژه ای نیاز دارد و کودهای کامل در اولویت هستند. نیتروژن، مهم ترین ماده مغذی برای برنج است که باعث تحریک رشد گیاه می گردد. بیش از 20 درصد از کود نیتروژن (N) تولید شده در سراسر جهان در مزارع برنج آسیا استفاده می شود. کاربرد کودهای فسفر در مراحل اولیه رشد برنج بسیار مهم است و به رشد ریشه کمک می کند، اگرچه pH خاک نقش مهمی در دسترس بودن فسفر برای گیاه دارد. پتاسیم (K) نیز برای تولید برنج ضروری است و منجر به رشد ریشه، ضخامت برگ و ساقه و همچنین مقاومت گیاه در برابر بیماری های گیاهی می شود. این سه عنصر در کنار سایر عناصر ضروری و کودهای ارگانیک منجر به بهبود رشد و تناژ بیشتر در برنج می گردد.

مراحل رشد برنج

جدول کوددهی برنج متناسب با 6 مرحله رشدی گیاه ایجاد شده است. این مراحل شامل:

1. نشاء در خزانه: در این مرحله بهتر است کودهای محرک رشد استفاده شود. جلبک دریایی با نام سیفر استار که سرشار از هورمون طبیعی رشد با نام آلژنیک اسید است و این محصول دارای ماده آلی، پتاسیم و آمینواسید نیز می باشد.
2. بعد از انتقال به زمین اصلی: در این مرحله محصولات هومی استار، مونوپتاسیم فسفات، کلات میکرو تانسو و آمین استار توصیه می شود. هومی استار شامل هیومیک اسید، فولویک اسید و پتاسیم است که جذب سایر عناصر مغذی را در گیاه بیشتر می کند. آمین استار نیز شامل آمینواسید و نیتروژن است که مانع از ایجاد تنش در نشاء تازه کاشته شده در زمین اصلی می گردد و گیاه را در برابر تنش های محیطی مقاوم می کند. مونو پتاسیم فسفات نیز به دلیل وجود پتاسیم و فسفر ریشه دهی گیاه را تحریک می کند، ساقه گیاه را مستحکم می‌کند و کیفیت گلدهی و بذر را افزایش خواهد داد. این کود در مراحل اولیه رشدی گیاه برنج توصیه می شود. کلات میکرو تانسو نیز شامل عناصر ریزمغذی به فرم کلاته است که نیاز غذایی گیاه به عناصر ریز مغذی در طول مراحل رشد را به میزان قابل توجهی رفع می کند.
3. پنجه زنی: برای این مرحله محصولاتی با نیتروژن بالا جهت رشد رویشی توصیه می گردد. بنابراین کود سه بیست کامل NPK 20-20-20 آرمافرت توصیه می گردد. نیتروژن، مهم ترین ماده مغذی برای برنج است که باعث تحریک رشد گیاه می گردد. کاربرد کلات آهن برای این مرحله، سبب افزایش تولید محصول و منجر به بهبود کیفی گیاهان زارعی می شود. آهن در ساخت کلروفیل و تنفس گیاه نقش مهمی دارد. کمبود آهن در برنج باعث زرد شدن برگ ها، کاهش و حتی توقف رشد گیاه می گردد.
4. ساقه دهی: برای این مرحله از کود هایی شامل عناصر پتاسیم و سیلیسیم، برای جلوگیری از ورس یا خوابیدگی در ساقه، تقویت دیوار سلولی، بهبود کیفیت رنگ و عطر و بوی برنج و افزایش وزن هزار دانه استفاده می گردد. سولوپتاس آرمافرت دارای پتاسیم بالایی است که برای این مرحله مناسب است.   
5. ظهور خوشه و شیری شدن: برای این مرحله بهتر است کودی استفاده شود که علاوه بر عناصر درشت مغذی با درصدی مناسب برای این مرحله، عناصر ریزمغذی نیز موجود باشد. ویتامین تانسو با دارا بودن این شرایط منجر به بهبود عملکرد دانه می گردد و کاربرد آن در ابتدای تشکیل خوشه، موجب افزایش طول خوشه و افزایش دانه می گردد.

پر کردن دانه: در این مرحله استفاده از کود های پتاسیم دار مانند سولوپتاس آرمافرت برای افزایش کیفیت و پر شدن دانه ها توصیه می شود.

جدول کوددهی برنج