کود مخصوص مرکبات چیست؟ + برنامه کودی (رایگان)

بهبود عملکرد با استفاده از کود مخصوص مرکبات

مرکبات از جمله محصولات کشاورزی است که در مناطق شمال و جنوب کشورمان کشت شده و بخش زیادی از نیاز بازار را تامین می کند. متاسفانه بازده محصولات باغات مرکبات در مقایسه با استاندارد های جهانی پایین تر بوده و دلیل عمده آن عدم استفاده از کود های مخصوص مرکبات است. تیم آرمان بذر سپاهان وظیفه ی خود دانسته که مقاله ای در مورد کوددهی اصولی برای مرکبات و استفاده از کود مخصوص مرکبات نوشته تا در این امر کمک هرچند ناچیزی به باغداران عزیز کشورمان کرده باشیم.

اهمیت کاشت مرکبات چیست؟

مرکبات از جمله محبوب ترین میوه ها بخصوص در فصل پاییز و زمستان هستند. این دسته از درختان شامل پرتقال، نارنگی، لیمو ترش، لیمو شیرین، گریپ فروت، نارنج، بالنگ می شوند. هر کدام  از این گیاهان مصارف مختلفی دارند و تفاوت های اصولی با یکدیگر پیدا می کنند. به صورت کلی کوددهی برای تمامی این گیاهان به یک صورت انجام می شود. مرکبات از جمله میوه های نیمه گرمسیری هستند و به آب و هوای نسبتا گرم و مرطوب احتیاج دارند. این گیاهان در محدوده جغرافیایی 40 درجه شمالی و 40 درجه جنوبی رشد می کنند.

مبدا اصلی آن هندوستان و چین بوده و حدودا صد سال است که به ایران وارد شده است. در ایران در شهر های شمالی ، سواحل دریای خزر، کرمان، جیرفت، هرمزگان، خوزستان و فارس کاشت می شود. در مناطق شمالی ایران کاشت پرتقال و نارنگی انجام می گردد؛ در حالی که در مناطق جنوبی کاشت لیموی شیرازی، گریپ فروت، لیموشیرین و برخی واریته های پرتقال بیشتر به چشم می خورد. در مناطق نیمه گرمسیري ارقام زودرس مورد استفاده بیشتري داشته و زمان لازم براي رسیدن آنها 9-6 ماه از زمان شکوفایی گلهاست، در حالیکه دوره رسیدن ارقام میانرس از زمان باز شدن گلها حدود 12-9 ماه و براي ارقام دیررس بیش از 12 ماه است.

میوه ی این درختان دارای مقادیر زیادی ویتامین ث می باشند و مصرف آن برای انسان مفید است.

کود حیوانی یا کود مخصوص مرکبات

در مورد کوددهی به درختان مرکبات باید این نکته را بدانید که استفاده از یک کود به تنهایی جوابگوی نیاز درختان نمی شود و کود مخصوص مرکبات به یک کود واحد ختم نمی شود. برای تغذیه و تامین عناصر مرکبات باید از کود های متفاوت استفاده کرد. استفاده از یک برنامه کودی اصولی بر طبق نیاز های درخت مرکبات کاشت شده می تواند کمک بسیاری به درخت در تولید محصول کند. پیرو این موضوع، باردهی و میوه دهی افزایش یافته و تناژ محصول و کیفیت آن نیز بالا می رود. کود حیوانی به تنهایی نمی تواند نیاز های اساسی و اصلی گیاهان را برطرف سازد.

این کود مزایای بسیاری برای درختان مرکبات دارد. کود حیوانی معمولا در فصل زمستان به صورت چالکود، پس از برداشت محصول استفاده می گردد. خاک را اصلاح کرده و ظرفیت نگهداشت خاک را افزایش می دهد. بافت خاک را برای رشد ریشه مناسب کرده و سبک می کند. کود حیوانی دارای تمامی عناصر ماکرو و میکرو نیز می باشد اما مشکلاتی نیز دارد. برای مثال کود حیوانی نپوسیده برای گیاه مفید نمی باشد. کود حیوانی باید کاملا کمپوست شده باشد تا عناصر آن به فرم قابل جذب برای گیاهان در بیاید. برای کمپوست اصولی کود حیوانی روش های خاصی استفاده می شود که رعایت آن برای غیر فعال کردن بذور علف های هرز ضروریست. درخت مرکبات از سال سوم بعد از کاشت بارور شده و از سال پنجم به بعد بازده اقتصادی خواهد داشت.

آمار تولید مرکبات در ایران و جهان

بر اساس آمارهای فائو برای سال 2019، میزان سطح زیر کشت مرکبات در جهان حدود 1 میلیون و 600 هزار هکتار بوده است. از این میزان سطح زیر کشت، رقمی بالغ بر 20 میلیون تن انواع مرکبات برداشته شده است. سطح زیر کشت مرکبات در کل کشور حدودا 262 هزار هکتار در سال است که رتبه ی هشتم در جهان را دارد. رتبه ی اول تولید مرکبات در جهان را چین دارد که حدودا 24 درصد مرکبات جهان را تامین می کند. استان مازندران بیشترین تولید ایران را با تولید یک میلیون و هفتصد هزار تن مرکبات انجام می دهد که 60 درصد تولید کل ایران را شامل می شود. سطح تولید استان های تولید کننده ایران به شرح زیر است:

مازندران با سهم 60.6 درصدی

جنوب استان کرمان با سهم 11.6 درصدی

فارس بـا سهم 9.7 درصدی

گیلان با سهم 4,4 درصدی

هرمزگان با سهم 3.9 درصدی

اهمیت مرکبات در صادرات

امروزه در تجارت جهانی، مرکبات دومین صنعت بزرگ میوه است. این محصول در سرتاسر دنیا از اهمیت بالایی برخوردار است و میزان زیاد تولید و مصرف آن در سرتا سر دنیا باعث اهمیت یافتن آن شده. امروزه کشور های چین، برزیل و امریکا از قوی ترین صادر کننده ها و تولید کنندگان مرکبات در دنیا هستند و 44 درصد از تولید جهانی این محصول را به خود اختصاص داده اند. در زمینه تولیدات غیر نفتی، صادرات مرکبات می تواند سهم عمده ای داشته باشد. در صورت رعایت اصول باغداری و استفاده از کود مخصوص مرکبات و روش های به روز دنیا می توان این صنعت را گسترش داده و تولید را به حداکثر رساند و کمک بسزایی در اقتصاد کشور کرد. امروزه 15 درصد از سطح زیر کشت باغات کشور به مرکبات اختصاص یافته است که نشان دهنده ی اهمیت این محصول است.

عوامل موثر در افزایش بازده مرکبات

بازار پسندی محصولات و داشتن ظاهر مناسب به همراه حجم تولیدی یک محصول از عوامل مهم و موثر در تولید مرکبات به شمار می رود. این استاندارد ها به عوامل مختلفی بستگی دارد. از جمله عوامل موثر در کیفیت و کمیت مرکبات می توان به  آب و هوا، نوع خاك، مراقبت زراعی خصوصاً استفاده از پایه هاي سالم و عاري از ویروس، نوع پایه و پیوندك و سازگاري آن با محل کشت اشاره کرد. کنترل آفات و بیماری ها و همچنین افزایش تراکم اصولی و استفاده از ارقام پر بازده میتواند تا میزان قابل توجهی بازده را افزایش دهد. انتخاب پایه مناسب می تواند اثرات مهمی روی محصول، کیفیت میوه، اندازه درخت و میوه، مقاومت به انواع آفات، بیماری ها، شوری و شرایط نامساعد محیطی داشته باشد.

کود مخصوص مرکبات چیست؟

افزایش تناژ و کیفیت میوه ی مرکبات علاوه بر عوامل و شرایطی که ذکر شد به تغذیه اصولی و برنامه تغذیه ای منظم بستگی دارد. راحت ترین راه برای تامین عناصر مورد نیاز مرکبات، استفاده از کود های ان پی کا است. اما کود npk نمی تواند به تنهایی به عنوان کود مخصوص مرکبات استفاده کرد چرا که درختان مرکبات به عناصر دیگری نیز احتیاج دارند. کوددهی به درختان مرکبات با توجه به یکسری از خصوصیات فیزیولوژیکی مانند سن درخت، اندازه درخت، نوع خاک، عناصر موجود در خاک و رقم کاشت شده بستگی دارد.

با توجه به این عوامل می توان از انواع کود های مختلف در مراحل رشدی متفاوت برای انواع مرکبات استفاده کرد. پس نتیجه می گیریم که مرکبات در مراحل رشدی مختلف  نیاز های کودی متفاوتی دارند و با توجه به مرحله ی رشدی باید برای آنها کوددهی انجام گیرد.

کود مخصوص مرکبات در مرحله کاشت بذر

مرکبات روش های تکثیر متفاوتی دارند و یکی از این روش ها تکثیر از طریق بذر هست. در این روش بذر اصلاح شده ی مرکبات کاشت می شود و پس از مراقبت های مخصوص به پایه ای برای پیوند مرکبات تبدیل می گردد. برای این منظور می توان از بعضی از کود ها برای تقویت بذر استفاده کرد. برای مثال کود جلبک دریایی سیفر استار با داشتن هورمون آلژنیک اسید برای بذر مال کردن انواع بذور و به طور خاص بذر مرکبات استفاده می گردد. بذر مال کردن به گیاه کمک می کند که جوانه قوی تری بزند و بذر به صورت پر قدرت تری جوانه بزند. در نتیجه از جلبک میتوان به عنوان کود مخصوص مرکبات در مرحله کاشت بذر استفاده کرد.

جدول برنامه غذایی مرکبات

برای راحتی کار شما تصمیم گرفتیم جدولی تهیه کنیم و در آن جدول کود مخصوص مرکبات در همان مرحله رشدی را به شما معرفی کنیم.