کود استارتر

مقدمه

همچنان با گرم شدن هوا در بهار و تابستان، رشد گیاهان با سرعت افزایش می‌ یابد و نیاز آن ‌ها به عناصر غذایی نیز افزایش می ‌یابد. متأسفانه خاک بسیاری از مناطق ایران کمبود هایی دارد و نمی ‌تواند نیاز گیاهان را به این اندازه و با این سرعت برآورده کند. بنابراین، استفاده از کود ها ضروری است تا نیازهای گیاهان تأمین شود.

برای حل این مشکل، از کودی به نام کود استارتر یا آغازگر استفاده می ‌شود. این کود ها به طور خاص برای شروع رشد گیاهان و تأمین نیازهای اساسی آن ‌ها طراحی شده ‌اند. یکی از بهترین کود های استارتر، کود مونو آمونیوم فسفات آرمافرت است. درصد فسفر در این کود به میزان 61 درصد است که عددی بسیار بالاست و به ندرت کودی با این مقدار فسفر قابل جذب توسط گیاهان وجود دارد. فسفر بالا در این کود باعث جوانه زنی، افزایش گلدهی و رشد ریشه ‌های بسیار قوی در گیاهان می ‌شود.

علاوه بر فسفر، این کود 12 درصد نیتروژن نیز دارد. نیتروژن موجود در این کود به رشد رویشی و برگدهی گیاهان کمک می ‌کند. همچنین، کود مونو آمونیوم فسفات حاوی مقداری آمینو اسید و فولیک اسید نیز هست که این امر برتری مهمی نسبت به کود های مشابه در بازار را نشان می ‌دهد. این عناصر باعث جذب بهتر عناصر موجود در کود و خاک توسط گیاهان می ‌شوند و همچنین گیاهان را در برابر تنش ‌های محیطی محافظت می ‌کنند.

استفاده از کود استارتر در گیاهان منجر به رشد سریع ‌تر و سالم‌ تر آن ‌ها می ‌شود. این کود ها باعث افزایش جوانه ‌زنی، رشد ریشه ‌ها و افزایش تولید گل و میوه در گیاهان می ‌شوند. همچنین، باعث بهبود کیفیت و محصول ‌دهی بیشتر می ‌شوند.

استفاده از کود استارتر به ویژه در مناطقی که خاک ‌های ضعیفی دارند یا شرایط محیطی نامساعدی وجود دارد، بسیار مفید است. این کود ها به گیاهان کمک می ‌کنند تا با شروع قوی ‌تری رشد کنند و در مواجهه با تنش ‌های محیطی مقاومت بیشتری داشته باشند.

بنابراین، استفاده از کود استارتر در گیاهان می ‌تواند بهبود قابل توجهی در رشد و توسعه گیاهان، عملکرد محصولی و کیفیت محصول نهایی داشته باشد.

به طور کلی، کود اوره فسفات به عنوان یک کود استارتر بسیار عالی شناخته می ‌شود و برای تمامی گیاهان و درختان کاربرد دارد.

کود مونو امونیوم فسفات چیست؟

کود مونو آمونیوم فسفات (MAP) یک نوع کود است که شامل ترکیبی از فسفر و نیتروژن است. این کود از ترکیبی از فسفریک اسید و آمونیاک تولید می ‌شود و دارای فرمول شیمیایی NH₄H₂PO₄ است.

MAP   یک کود حلال است که به ‌راحتی در آب حل می ‌شود و مواد مغذی فسفر و نیتروژن را برای گیاهان فراهم می‌ کند. فسفر در MAP در نسبت بالا حضور دارد و این عنصر برای جوانه ‌زنی، رشد ریشه ‌ها، تقویت ساختار گیاهی و افزایش تولید گل و میوه بسیار اهمیت دارد. نیتروژن نیز در این کود حضور دارد که به گیاهان کمک می‌ کند تا رشد رویشی و برگدهی بهتری داشته باشند.

استفاده از کود MAP به عنوان یک کود استارتر در شروع رشد گیاهان بسیار مفید است. این کود باعث افزایش سرعت جوانه ‌زنی، تقویت رشد ریشه ‌ها و افزایش تعداد و کیفیت گل‌ ها و میوه ‌ها می ‌شود. همچنین،  MAP به عنوان یک کود قابل جذب توسط گیاهان عمل می ‌کند و باعث بهبود جذب عناصر غذایی دیگر موجود در خاک و کود های دیگر می ‌شود.

از آنجا که MAP حاوی فسفر و نیتروژن است، در بسیاری از محصولات کشاورزی مانند گندم، جو، سیب ‌زمینی، چغندرقند و سبزیجات به عنوان کود استارتر مورد استفاده قرار می ‌گیرد.

فسفر برای رشد قوی ریشه گیاهان بسیار حائز اهمیت است و منجر به تقویت گیاهان و ایجاد گیاهانی با رنگ سبز تیره و سالم می ‌شود. کمبود فسفر می‌ تواند باعث ایجاد گیاهان با رنگ بنفش شود. با این حال، عوامل دیگری به غیر از کمبود فسفر می ‌توانند نیز باعث ایجاد سندرم ارغوانی در گیاهان شوند، مانند فشردگی خاک، استرس محیطی، آسیب علف‌ کش و یا نوعی دیگر از مشکلات محصولات.

فسفر به گیاهان کمک می ‌کند تا در مواجهه با کمبود نیتروژن اولیه در فصل بهار و شرایط سرد، آن را غلبه کنند. زیرا فسفر از مواد آلی به طور آهسته و پایدار آزاد شده و گیاهان می ‌توانند از آن بهره ببرند. همچنین تحقیقات نشان داده است که مقادیر کمی نیتروژن به صورت آمونیوم در کود های استارتر باعث افزایش جذب فسفر از استارتر و خاک می‌ شوند.

بنابراین، حضور فسفر در خاک و استفاده از کود های استارتر حاوی فسفر به رشد و توسعه سالم گیاهان کمک می ‌کند. با این حال، در تعیین میزان و زمان مصرف فسفر و دیگر عناصر غذایی، توصیه می ‌شود به راهنمایی تولیدکننده کود و مشاوره از کارشناسان کشاورزی متخصص در این زمینه تکیه کنید.

چه گیاهانی به کود استارتر نیاز دارند؟

بسیاری از محصولات کشاورزی در مرحله اولیه رشد خود نیاز به کود استارتر دارند. این کود ها برای تأمین نیازهای غذایی گیاهان در ابتدای فصل رشد مفید هستند. برخی از محصولاتی که نیاز به کود استارتر دارند عبارتند از:

گیاهان محصولات گرمسیری: مانند ذرت، سویا، برنج، بامیه و پنبه.

صیفی جات: گیاهان صیفی مانند گوجه، بادمجان، کدو، خیار و … همگی به کود استارتر در اوایل رشد خود نیاز دارند.

انواع گیاهان زراعی: تمامی گیاهان زراعی مانند گندم، جو، برنج، ذرت و … نیز به عناصر غذایی برای رشد و بازدهی خوب احتیاج دارند.

گیاه نخل: خرما ها به کود استارتر در مرحله اولیه رشد خود نیاز دارند تا رشد سریع و سالم داشته باشند.

درختان میوه: درختان میوه نیز از دسته گیاهانی هستند که به کود استارتر  برای شروع احتیاج دارند. این کود کمک میکند که شکوفه درختان نریزند و تبدیل به میوه شوند.

گیاهان گلخانه ای: در گلخانه ‌ها که شرایط کشت کنترل شده است، استفاده از کود استارتر برای تغذیه گیاهان در مرحله ابتدایی کشت بسیار مهم است.

سبزیجات: مانند ریحان، کاهو، اسفناج و سایر سبزیجات خوراکی، کود استارتر به آنها در جوانه ‌زنی و رشد اولیه کمک می ‌کند.

گل‌ها و گیاهان زینتی: برخی از گیاهان زینتی مانند آفتابگردان‌ ها، گل ‌های آویزی، گیاهان آپارتمانی و گیاهان گلدار نیاز به کود استارتر دارند تا رشد قوی و گلدهی بهتری داشته باشند.

مهم است برای هر گیاه خاص نیازها و شرایط رشد آن را در نظر بگیرید و در صورت لزوم، با مشاوره از کارشناسان کشاورزی و فعالان صنعت کشاورزی منطقه، مناسب‌ ترین کود استارتر را برای گیاهان خود انتخاب کنید.

زمان استفاده از کود استارتر

زمان استفاده از کود استارتر در گیاهان مختلف متفاوت است. این زمان برای درختان میوه در زمان شروع فصل رشد یعنی در فصل بهار است. تقریبا اکثر درختان میوه با گرم شدن هوا در فصل بهار شروع به فعالیت می کنند که در همین زمان نیاز به عناصر غذایی دارند. در گیاهان زراعی که کاشت آن ها در پاییز انجام شده و یا گیاهان چند ساله، زمان مصرف کود استارتر بعد از پایان سرما و در زمان شروع رشد و فعالیت دوباره ی گیاهان است. در گیاهانی که در فصل گرما کاشت می گردند زمان مصرف کود استارتر به میزان رشد خود گیاه بستگی دارد. پس از کاشت بذر یا نشا در زمین مدتی صبر کنید تا رشد گیاه از سر گرفته شود و سپس اقدام به استفاده از کود استارتر کنید.

نتیجه گیری

در نهایت و خلاصه بخواهم بگویم، کود استارتر از نان شب هم برای بسیاری از گیاهان واجب تر است. بنابرین این فرصت طلایی را از دست ندهید و در زمان مناسب کود مورد نیاز گیاه را به آن برسانید تا بتوانید بهترین رشد و بازدهی را از آنها بگیرید.

نویسنده: مهندس نیلوفر مسیبی، کارشناس ارشد گیاهپزشکی