کاشت لوبیا

اهمیت کاشت لوبیا

لوبیا از حبوبات محبوب در سرتاسر دنیا است. این گیاه دارای درصد بالایی پروتئین می باشد و برای بدن انسان ها و سلامت آنها مفید است. حبوبات با سطح زیر کشت یک میلیون و دویست هزار هکتار و تولید 700 هزار تن  بعد از غلات در رتبه ی دوم تامین کنندگان مواد غذایی انسان ها قرار می گیرد و از این جهت اهمیت بسیاری دارد. سطح کاشت لوبیا در کشور حدود 116 هزار هکتار برآورد شده که معادل 98/0 درصد از کل محصولات زراعی و 1/14 درصد از کل سطح برداشت حبوبات می باشد. میزان تولید لوبیا در کشور حدود 226 هزار تن برآورد شده که معادل 31/0 در صد از کل میزان تولید محصولات زراعی و 8/36 درصد از کل میزان تولید حبوبات می باشد.

کشور هندوستان اولین تولید کننده لوبیا در جهان است و جایگاه ایران در این بین در رتبه 19 قرار می گیرد. قاره آسیا و آمریکا با بیش از 40 و 30 درصد سطح زیر کشت بیشترین مقدار را به خود اختصاص دادند.  این محصولات در دسته ی گیاهان زراعی قرار می گیرند و تقریبا در سرتاسر دنیا کاشت می گردنند. در این مطلب همراه آرمان بذر سپاهان باشید.

تاثیر توانایی تثبیت نیتروزن در کاشت لوبیا

پیش از شروع اگر هنوز مطلب قبلی تحت عنوان کود ضد تنش را مطالعه نکرده اید حتما روی لینک کلیک کنید.

حبوباتی مانند لوبیا که توانایی تثبیت نیتروژن را دارا هستند می توانند مصرف کود های شیمیایی را بسیار کاهش دهند. گیاهان لگومه یا همن گیاهان خانواده حبوبات دسته ای از گیاهان هستند که با همزیستی با باکتری های ریزوبیوم می توانند نیتروژن موجود در هوا را به فرم قابل جذب برای گیاهان تبدیل کنند.

باکتری های ریزوبیوم به ریشه ی لوبیا نفوذ می کنند و از طریق گره های موجود روی ریشه نیتروژن جوی را در خاک تبدیل به نیتروژن مصرفی گیاه می کنند. به همین دلیل در مزارعی که کاشت لوبیا انجام شده نیازی به مصرف کود های نیتروژنه نیست. حتی در کشت بعدی پس از گیاهان لگومه نیز میزان مصرف کود های نیتروژن صفر یا بسیار کمتر از حالت معمول است. توجه به این نکته ضروری است که گیاه لوبیا در زمان کاشت تا رسیدن به مرحله ی گلدهی قادر به تثبیت نیتروژن نیست، پس در این مراحل ابتدایی ممکن است به کود های نیتروژن دار نیاز پیدا کند.

آب و هوای مورد نیاز برای رشد لوبیا

زادگاه اصلی لوبیا آمریکای مرکزی و جنوبی بوده و از آنجا به سرتاسر دنیا منتقل گشته است. کاشت لوبیا در مناطقی انجام می شود که روز های گرم و شب های خنکی داشته باشد. تاریخ کاشت لوبیا در مناطق مختلف متفاوت است اما چون لوبیا گیاهی روز کوتاه و گرما دوست است معمولا از فروردین تا اواخر تیر ماه می توان این محصول را کاشت کرد. دماي مورد نیاز براي رشد آن در روز20 تا 28 درجه و در شب 15 تا 20 درجه سانتیگراد است.

دماي بیش از 30 درجه مناسب رشد آن نبوده و دماي بیش از 35 درجه سانتیگراد منجر به عدم تشکیل دانه در آن میشود و همچنین دماي کمتر از15درجه سانتیگراد براي رشد آن نامناسب می باشد. صفر فیزیولوژیک لوبیا 10 درجه سانتیگراد و حداقل دماي قابل تحمل براي بوته لوبیا 5 درجه سانتیگراد است. کاشت لوبیا باید زمانی انجام گردد که درجه حرارت دما کمتر از 10 درجه سانتیگراد نباشد.

روش کاشت لوبیا

در زمان کاشت لوبیا باید به موارد زیادی توجه کنید. یکی از این موارد انتخاب بذر مناسب است. رقم هایی از بذر برای کاشت لوبیا استفاده کنید که با شرایط محیطی مورد نظر شما سازگار باشد. کاشت لوبیا در زمین به دو روش انجام می شود.

• کاشت به روش کرتی یا نواری

کاشت لوبیا به روش کرتی در خاک هایی انجام می شود که بافتی سبک تا متوسط داشته باشد. عرض کرت ها در زمین های مختلف با شیب های متفاوت از 90 سانتی متر تا دو متر است.

• کاشت لوبیا به روش جوی و پشته

در خاک هایی که بافت سفت و آهکی دارند کاشت لوبیا به روش جوی و پشته انجام می شود.

انواع لوبیا

لوبیا ارقام متفاوتی دارد که تقریبا همه ی انواع آن مصرف خوراکی دارد و در ایران کاشت می شود.

1)لوبیا سفید. ۲) لوبیا قرمز. ۳) لوبیا مَرمَری ۴) لوبیا چشم بلبلی ۵) لوبیا چیتی ۶) لوبیا قلمدانی و لوبیا سبز که به تازگی در بین مردم محبوبیت بیشتری پیدا کرده است.

لوبیا نسبت به طول روز یک گیاه بیتفاوت (Day neutral) است. بدین ترتیب تشکیل دانه و نیام آن تحت تأثیر طول روز واقع نمیشود. لوبیا یک کشت بهاره بوده و از نظر آب و هوا دارای محدودیت چندانی نیست. از این رو در بیشتر نقاط کشور می توان آن را کاشت اما نسبت به شوری خاک حساس است . مناسب ترینpH  خاک برای رشد لوبیا 6 تا 7 است

جدول تغذیه ای کاشت لوبیا

برای افزایش بازدهی و برداشت از مزارع کاشت لوبیا علاوه بر شرایط محیطی که اهمیت زیادی در کیفیت و تناژ محصول دارد کوددهی نیز مهم و ضروری است. متوسط عملكرد حدود 660 كيلوگرم در هكتار است و می توان با کوددهی اصولی و استفاده از برنامه تغذیه ای این میزان را بسیار بیشتر کرد. بسیار از کشاورزان کاشت لوبیا را به روش سنتی انجام می دهند و قبل از کاشت به خاک کود حیوانی اضافه می کنند. کود حیوانی در صورتی که کاملا پوسیده باشد مزایای بسیار زیادی برای محصول دارد، اما در صورتی که نپوسیده باشد مضرات زیادی دارد که بعضا بسیاری از آنها جبران پذیر نیست.

پتاسیم از عناصر بسیار پر مصرف برای لوبیا محسوب می شود و حتی می توان گفت که نیاز لوبیا به پتاسیم هم اندازه با نیتروژن است. پتاسیم نقش اساسی در افزایش باردهی و بهبود کیفیت محصول دارد و همچنین می تواند گیاه را نسبت به نوسانات دمایی و حمله ی آفات و بیماری ها مقاوم کند.

جدول زیر جدول کودی پیشنهادی برای کاشت لوبیا است. در این جدول کود های مناسب برای هر مرحله رشدی گیاه لوبیا پیشنهاد شده است. با استفاده از این جدول تغذیه ای می توانید عناصر مورد نیاز برای لوبیا را تامین کرده و تناژ برداشت خود را افزایش دهید. توجه داشته باشید که بهترین جدول تغذیه ای برای هر محصول جدولی است که بر طبق آزمایشات خاک و آب و بر طبق کمبود ها و بیش بود های عناصر غذایی در خاک نوشته شده باشد.

نویسننده: مهندس نیلوفر مسیبی، کارشناس ارشد گیاهپزشکی