آرمان بذر سپاهان | وارد کننده و تولید کننده کود های ارگانیک و شیمیایی
نویسنده: مدیر سایت 
علت میوه ندادن درخت گیلاس
درخت گیلاس از درختان میوه محبوب و پرطرفداری است که با گل‌ها و میوه‌های جذاب خود، نقش مهمی در باغ‌ها و باغچه‌ها ایفا می‌کند. اما گاهی اوقات، باغداران و کشاورزان با مشکلی مواجه می‌شوند که درختان گیلاس شان میوه نمی‌دهند. این مسئله می‌تواند به دلایل متعددی بازگردد که در ادامه به طور مفصل به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
1- شرایط آب و هوایی نامناسب
یکی از عوامل اصلی که می‌تواند منجر به عدم باردهی درخت گیلاس شود، شرایط آب و هوایی نامناسب است. درختان گیلاس به دماهای خاصی برای رشد و باروری نیاز دارند. اگر دمای هوا در زمان گلدهی خیلی پایین باشد، ممکن است گل‌ها آسیب ببینند و لقاح صورت نگیرد. از سوی دیگر، دمای خیلی بالا نیز می‌تواند مانع از رشد صحیح گل‌ها و میوه‌ها شود. بارش باران یا برف در دوره گلدهی نیز می‌تواند باعث آسیب به گل‌ها و در نتیجه کاهش یا عدم میوه‌دهی شود.
2- مشکلات مربوط به گرده‌افشانی
علت میوه ندادن درخت گیلاس می تواند ناشی از گرده‌افشانی ناکافی باشد. برخی درختان گیلاس دگر گرده‌افشان هستند؛ یعنی باید از درختی دیگر که از نظر ژنتیکی متفاوت است گرده دریافت کنند. معمولا درخت گیلاس خودگرده افشان بوده و گل‌های نر و ماده بر روی شاخه‌های آن وجود دارد، مخصوصاً اگر کشاورز خرید نهال گیلاس را از مراکز معتبر انجام دهد، چون در نهالستان‌های معتبر کشور نهال گیلاس با روش پیوندی و اصلاح شده تکثیر شده و قدرت باروری بالایی دارند. علاوه بر این، عواملی مانند کاهش جمعیت زنبورهای عسل، بادهای شدید یا بارش باران در زمان گرده‌افشانی می‌توانند باعث کاهش گرده‌افشانی مؤثر شوند.
3- تغذیه ناکافی
کمبود عناصر غذایی می تواند علت میوه ندادن درخت گیلاس باشد. خاکی که میزان عناصر غذایی بویژه فسفر، پتاسیم و عناصر کم‌مصرفی مثل روی و بور در آن کم باشد، احتمالا باعث کاهش توانایی درخت در تولید میوه شود. نیتروژن برای رشد برگ‌ها و ساقه‌ها ضروری است، اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند رشد رویشی را افزایش داده و به باردهی لطمه بزند. فسفر برای رشد ریشه‌ها و گلدهی اهمیت دارد و پتاسیم به مقاومت گیاه در برابر بیماری‌ها و بهبود کیفیت میوه‌ها کمک می‌کند. کمبود این عناصر غذایی می‌تواند باعث ضعف درخت و کاهش تولید میوه شود. استفاده از کودهای مناسب و به میزان لازم می‌تواند به بهبود وضعیت تغذیه‌ای درخت و افزایش باردهی کمک کند.
4- هرس نامناسب
هرس یکی از فعالیت‌های مهم در مدیریت باغ‌های گیلاس است که به تنظیم رشد و باردهی درختان کمک می‌کند. اما هرس غیر اصولی، می‌تواند منجر به کاهش یا عدم باردهی درخت گیلاس شود. به طور کلی، هرس درختان گیلاس باید به گونه‌ای باشد که به جریان هوای مناسب در میان شاخه‌ها کمک کند و نور کافی به بخش‌های داخلی درخت برسد. حذف شاخه‌های بیمار، ضعیف و شکسته و همچنین تنظیم شاخه‌ها برای جلوگیری از تراکم بیش از حد، می‌تواند به بهبود باردهی درخت کمک کند.
5- بیماری‌ها و آفات
بیماری‌ها و آفات نیز می‌توانند از علل اصلی عدم باردهی درخت گیلاس باشند. برخی از بیماری‌های قارچی مانند لکه برگی، پوسیدگی قهوه‌ای و شانکر باکتریایی می‌توانند به شدت به درختان گیلاس آسیب برسانند و باعث کاهش یا عدم باردهی شوند. این بیماری‌ها با ایجاد زخم‌ها، لکه‌ها و پوسیدگی‌های مختلف بر روی برگ‌ها، ساقه‌ها و میوه‌ها می‌توانند روند رشد طبیعی درخت را مختل کنند. آفات مختلفی نیز مانند کرم‌های برگ‌خوار، شته‌ها، مگس گیلاس و کنه‌ها می‌توانند به درخت گیلاس آسیب برسانند. این آفات با تغذیه از برگ‌ها، جوانه‌ها و میوه‌ها باعث تضعیف درخت و کاهش محصول می‌شوند. استفاده از روش‌های کنترل بیولوژیکی و شیمیایی مناسب برای مدیریت بیماری‌ها و آفات می‌تواند به حفظ سلامت درختان و بهبود باردهی آنها کمک کند.
6- عمر درخت
سن و عمر درخت نیز می‌تواند عاملی در عدم باردهی باشد. میزان باردهی در سنین مختلف درختان گیلاس متفاوت است. درختان جوان (کمتر از ۵ سال) معمولاً هنوز به بلوغ کامل نرسیده‌اند و ممکن است میوه ندهند یا باردهی بسیار کمی داشته باشند. در مقابل، درختان با سنسن بالا نیز ممکن است به دلیل کاهش فعالیت‌های زیستی و کاهش توانایی در جذب عناصر غذایی، باردهی کمتری داشته باشند. به طور کلی، درختان گیلاس در حدود ۵ تا ۱۵ سالگی به اوج باردهی خود می‌رسند و پس از آن ممکن است به تدریج از میزان محصول آنها کاسته شود. درختانی که بیش از ۲۰ سال دارند ممکن است نیاز به بازجوانسازی و یا تعویض با درختان جدید داشته باشند.
7- آبیاری نامناسب
آبیاری یکی از عوامل کلیدی در رشد و باردهی درختان گیلاس است. آبیاری ناکافی می‌تواند منجر به تنش خشکی در درختان شود که این خود باعث کاهش یا عدم باردهی می‌شود. درختان گیلاس به ویژه در زمان‌های خاصی از فصل رشد، مانند دوران گلدهی و میوه‌دهی، به آب کافی نیاز دارند. از سوی دیگر، آبیاری بیش از حد نیز می‌تواند مشکل‌ساز باشد. ریشه‌های درختان گیلاس به خوبی به خاک‌های با زهکشی ضعیف پاسخ نمی‌دهند و آبیاری بیش از حد می‌تواند منجر به پوسیدگی ریشه‌ها و کاهش توانایی درخت در جذب مواد مغذی شود. بنابراین، تعادل در آبیاری و استفاده از روش‌های مناسب آبیاری (مانند آبیاری قطره‌ای) می‌تواند به بهبود باردهی درخت کمک کند.
8-انتخاب نادرست رقم درخت
انتخاب رقم نادرست برای شرایط اقلیمی و خاکی منطقه می‌تواند باعث عدم باردهی درخت گیلاس شود. برخی از ارقام گیلاس برای مناطق خاصی از نظر آب و هوا و خاک مناسب هستند و در صورتی که این ارقام در شرایط نامناسب کاشته شوند، ممکن است به خوبی رشد نکنند و باردهی نداشته باشند. به عنوان مثال، برخی ارقام گیلاس به دماهای سردتر نیاز دارند تا دوره خواب زمستانی خود را به پایان برسانند و در بهار گلدهی کنند. اگر این ارقام در مناطقی با زمستان‌های گرم‌تر کاشته شوند، ممکن است دوره خواب به درستی انجام نشود و درخت نتواند میوه دهد.
9- شرایط خاک
خاک مناسب برای رشد و باردهی درخت گیلاس باید دارای زهکشی خوب، pH مناسب (معمولاً بین ۶ تا ۷)، و غنی از مواد مغذی باشد. خاک‌های سنگین و رسی که آب را به خوبی زهکشی نمی‌کنند، می‌توانند باعث مشکلات ریشه و کاهش باردهی شوند. همچنین خاک‌های خیلی اسیدی یا قلیایی می‌توانند جذب عناصر غذایی را مختل کرده و منجر به ضعف درخت و کاهش محصول شوند. اصلاح خاک با استفاده از مواد آلی، تنظیم pH و اطمینان از زهکشی مناسب می‌تواند به بهبود شرایط رشد و افزایش باردهی کمک کند.
بیشتر بخوانید: کاشت و نگهداری گردو
