اصول کاشت هندوانه + بهترین کود برای گلدهی هندوانه

هندوانه از گیاهان جالیزی محبوب است که منشاء احتمالی آن از آفریقا و از تیره کدوئیاناست.  بیشتر در نواحی جنوب ایران بخصوص سیستان و بلوچستان کاشت می شود. علاوه بر سیستان و بلوچستان کاشت هندوانه در استان های خوزستان، هرمزگان، بوشهر و کرمان نیز انجام می شود و از آنجا به کشور های همسایه عراق، کویت، بحرین و امارات صادر می کند. سطح زیر کاشت هندوانه در جهان 3/5 میلیون هکتار است که سهم ایران در این بین در حدود 120هزار هکتار است. هندوانه از مهم ترین صیفی جات است مصرف جهانی آن در مقایسه با دیگر کدوییان بیشتر است. در حال حاضر کشور های چین، ترکیه، ایران، برزیل و مصر تولیدکننده برتر این محصول هستند.

این گیاه در مناطقی رشد و باردهی دارد که دارای تابستان های طولانی و گرم است. هندوانه گیاهی خزنده است که ریشه هایی عمیق دارد و عمق ریشه ها گاهی تا یک متر هم می رسد. یک بوته ی هندوانه گاهی 4 تا پنج متر نیز روی سطح زمین پخش می شود. گل های نر و ماده هر دو روی یک بوته هستند و از لحاظ گرده افشانی به راحتی تلیقیح می شوند.این محصول پر آب و شیرین سرشار از ویتامین های A  و C است. آنتی اکسیدان های فراوانی داخل این میوه است و بتاکاروتن بالایی دارد. طعم و عطر بسیار عالی هندوانه باعث شده که در سرتاسر دنیا طرفداران زیادی پیدا کند.

ارقام مناسب برای کاشت هندوانه

ارقام هندوانه به سه دسته تقسیم می شوند. گروه آزاد گرده افشان، هیبرید و تریپلوئید (بدون دانه) سه رقم معمول هستند. در دسته بندی دیگری با توجه به نوع میوه، رنگ پوسته و نقش و خطوط روی آن است. انواع مختلف آن از طیف رنگی خاکستری تا سبز تیره رنگ بندی می شوند. گوشت میوه ی هندوانه ممکن است به رنگ قرمز تیره تا سفید روشن باشد. بعضی از ارقام هندوانه نیز هستند که رنگ گوشت آن ها زرد و طلایی است.

در خرید بذر هندوانه باید به نکات زیادی توجه کنید. قوه نامیه بذور اهمیت زیادی دارد. هرچقدر قوه نامیه بذر بیشتر باشد، درصد جوانه زنی بذر بالا تر است. برای خرید بذر باید به تاریخ تولید بذر نیز توجه کنید. تاریخ تولید بذر هرچقدر نزدیک تر باشد قوه نامیه بذر بیشتر و بهتر است.  ازارقام ایرانی می توان هندوانه های قرق، شریف آبادی، محبوبی و همدانی را نام برد. از ارقام خارجی می توان رقم چارلستون گری، دیسکی کوئین، فیرفاکس، چیلیان بلاک و کونگور را نام برد.

تاریخ و بهترین زمان کاشت هندوانه

همانطور که گفتیم هندوانه از گیاهان گرمسیری است پس طبیعتا باید در فصول گرم سال کاشت گردد. حداقل دمای 15 تا 20 درجه سانتی گراد برای سبز شدن و رشد بذور هندوانه نیاز است. در اکثر مناطق ایران بعد از عید در ماه های فروردین و اردیبهشت بذر هندوانه کاشت می شود. در صورت پایین آمدن دمای خاک تا حدود 21  جوانه زنی کند می شود و رشد متوقف می گردد. اگر دمای خاک به کمتر از 15 درجه سانتی گراد برسد بذر ها جوانه نمی زنند. در دمای متعادل 25 درجه سانتی گراد بذر ها ی 5 روز سبز خواهد شد. بهترین دما برای جوانه زنی دمای 35  درجه سانتی گراد است که در این دما بهترین حالت جوانه زنی انجام می شود. کشاورزان برای محافظت از بذر های هندوانه جهت جوانه زنی بهتر و جلوگیری از سرمازدگی های گیاهان از خزانه برای کاشت بذر ها استفاده می کنند.

خزانه ی کاشت بذر و نشا باید محیطی شبیه به گلخانه باشد. کاشت نشا در گلخانه و نشا گیری از بذر ها در بسیاری از مزارع انجام می شود. علاوه بر این روش کشاورزان سنتی در کنار زمین اصلی محلی برای کاشت نشا در نظر می گیرند. در آن منطقه به صورت متراکم بذر کاشته می شود و روی آن قسمت با پلاستیک پوشانده می شود. پلاستیک تا حد زیادی می تواند نوسانات دمایی را کنترل کند و خاک را گرم نگه دارد.

همچنین رطوبت زیر پلاستیک بالا می رود و جوانه زنی بهتر انجام می شود. زمان مناسب برای نشا گیری 3 تا 4 هفته می باشد. عمق کاشت بذر نیز در حدود 2.5 سانتی متر می باشد. مقدار بذر لازم برای کاشت یک هکتار به اندازه بذر، درصد جوانه زنی و تراکم بوته بستگی دارد. در مناطق شمالی که نوسانات دمایی کمتر است بذر هندوانه را مستقیما داخل زمین کاشت می کنند و فرایند نشاگیری انجام نمی شود.

در مناطق بسیار گرم مانند جنوب کشور، هندوانه به صورت پاییزی کاشت می شود. کاشت پاییزی از ماه مهر الی آبان کشت شروع شده و در فروردین و اردیبهشت  ماه برداشت انجام می شود. کشت بهاری در مناطقی است، که زمستان سردی دارند و از اسفند ماه شروع شده و در مرداد ماه تا مهر ماه برداشت صورت می گیرد.

اصول کاشت هندوانه

کشت سنتی یا غرقابی، در  این روش فاصله بین جوی ها بین 50-40 سانتی متر است. روش قطره ای یا نوار تیپ،  در این روش فاصله بین جوی ها بین 100-60 سانتی متر است.  سومین روش به صورت استفاده از مالچ است. در این روش فاصله بین جوی ها 2 متر می باشد و در روی محصول پلاستیک های یووی دار قرار می گیرد، به همین علت در این روش تعداد علف های هرز بسیار کم می شود.

در مزارع هندوانه استفاده از کاه و کلش و بقایای گیاهی از مهم ترین موادی هستند، که می توان از آنها به عنوان مالچ بهره گرفت که خود نیز یک روش برای کنترل علف های هرز می باشد. در گیاه هندوانه عملکرد میوه ناشی از تعداد میوه در هکتار و وزن هر میوه می باشد، خوشبختانه وزن هر میوه با افزایش تراکم بوته یا به عبارتی کاهش فواصل ردیف و بوته در ردیف تا تراکم خاصی چندان کاهش نمی یابد، لذا در صورتی که محدودیت کنترل علف های هرز وجود نداشته باشد، می­ توان تراکم های بالاتری را در نظر گرفت.

هندوانه نیز مانند دیگر محصولات به خاک حاصلخیز برای رشد و باردهی نیاز دارد. بافت خاک مورد نیاز هندوانه معمولا لومی و شنی است. خاک مورد نیاز هندوانه باید عناصر مورد نیاز این گیاه را داخل خودش داشته باشد. PH مورد نیاز این گیاه در محدوده ی 6 تا  6.5 است. این پی اچ مقداری اسیدی است که اکثر مناطق ایران پی اچ بالاتری دارند. برنامه غذایی هندوانه برای تولید بیشتر و بهتر انجام می گردد. مقدار کم منیزیم و یا نسبت بالای پتاسیم و کلسیم به منیزیم ممکن است سبب ریزش برگ ها شود. از این جهت تغذیه مناسب و طبق نظر کارشناس اهمیت ویژه ای دارد. کمبود کلسیم باعث پوسیدگی گلگاه در میوه ها می شود و انتهای میوه شروع به گندیدگی و لهیدگی می گردد.

جدول تغذیه ای هندوانه (برنامه کودی هندوانه):

به منظور اینکه کاشت هندوانه و تغذیه آن را اصولی انجام دهید در ادامه جدولی برای برنامه تغذیه ای این گیاه تهیه کردیم. این جدول توسط کارشناسان تغذیه نوشته شده و ممکن است با توجه به آزمایش های خاکی و عناصر موجود در منطقه شما نیز متفاوت باشد.