کاشت آویشن

گیاه شناسی آویشن

گیاه آویشن از گیاهان متعلق به تیره نعناعیان است که ظاهری شبیه به درختچه دارد. گیاه آویشن گیاهی چند ساله است و در بسیاری از مناطق به صورت خودرو رشد می کند. این گیاه بومی قسمت جنوبی اروپا ( مدیترانه ) است. آویشن دارای یک ریشه اصلی چوبی بسیار منشعب می باشد. ساقه که دارای طول 50 – 20 سانتی متر تا اندازه ای خشبی ، افراشته و در قسمت پایینی منشعب می باشد. در این مطلب همراه آرمان بذر سپاهان باشید.

شاخه ها و برگ های آویشن پوشیده از پرزهای ریز خاکستری است. برگ های متقابل ، کوچک و نیزه ای شکل هستند. گل آذین که از تعدادی گل های کاذب تشکیل شده یک سنبله معلق بر روی پایه می باشد. دو نوع گل در آویشن رشد می کنند گل های کوچکتر ، گل های ماده بوده اما گل های بزرگتر دو جنسی هستند.

جام گل به رنگ ارغوانی یا صورتی مایل به قرمز است. میوه آویشن یک هستک به طول یک میلی متر و به رنگ قهوه ای تیره است. داخل میوه چهار بذر به رنگ قهوه ای تیره وجود دارد. بذرها بسیار کوچک اند و وزن هر هزار دانه بذر 28 – 25 گرم است.

تمامی گیاه دارای بوی مطبوع خاص است. بوته غیر خشبی آن حاوی 2/5 – 1 درصد روغن فرار 10 – 8 درصد تانن ها ، ترکیب های تلخ ، فلاوون ها و ساپونین ها می باشد. تاکنون 36 نوع ترکیب روغن فرار آویشن شناخته شده است. وجود مقدار زیادی روغن فرار در افزایش کاشت و داشت گیاه آویشن موثر است.

تیمول ( 25 – 20% ) مهم ترین ترکیب روغن فرار گیاه آویشن است که بوی خاص گیاه مربوط به این ماده می باشد. این ماده اثرات ضد باکتریایی و ضد قارچی دارد و از رشد انگل های روده ممانعت می کند. به همین علت از تیمول خالص در طب دارویی استفاده می شود. روغن فرار آویشن دارای مقدار قابل توجهی کاروکرول ، بورنئول ، پی سیمن ( 15 – 5% ) ، لینالول ، سینئول و استرها و اسیدهای گوناگون است.

کاشت آویشن در گلدان

آویشن گیاهی است که نیاز به مراقبت خاصی ندارد و اغلب به صورت خودرو در کوه و دشت سبز می شود و به همین دلیل می توان آن را هم در مزرعه و هم در گلدان کاشت کرد. کاشت اویشن در منزل و در گلدان علاوه بر مصرف خوراکی به دلیل داشتن برگ های ریز و زیبا می تواند جنبه تزئینی نیز داشته باشد. عطر دل انگیز این گیاه زیبا و خواص درمانی زیاد آن می تواند انرژی بسیاری به منزل شما بدهد. برای کاشت آویشن در گلدان می توانید نهال آن را از بازار تهیه کنید و به وسیله قلمه یا تقسیم بوته آن را تکثیر کنید. کاشت آویشن از طریق بذر نیز انجام می شود. بهتر است بدانید که برگ های آویشن اگر در مناطق معتدل کاشت شوند همیشه سبز هستند.

کاشت آویشن در مزرعه

گیاه آویشن نوعی گیاه گرما دوست است. این گیاه به راحتی می تواند کم آبی و خشکی را تحمل کند، بنابراین در مناطقی با آب و هوای نیمه خشک تا معتدل می‌‌تواند به راحتی رشد کند. کاشت آویشن در مناطق سردسیر که زمستان های همراه با یخبندان شدید دارند امکان پذیر نمی باشد. دمای مورد نیاز برای کاشت آویشن 20 درجه سانتی گراد است. هرچه میزان آفتاب در مزرعه بیشتر باشد رشد آویشن بیشتر است بنابرین بهتری است این گیاه را در دامنه های جنوبی کاشت کنید تا نور بیشتری دریافت کند. چون این گیاه 3 تا 4 سال در مزرعه باقی می ماند نباید از رسیدگی به زمین غافل شد و زمین را قبل از کاشت باید شخم عمیق زد و از کود دامی پوسیده برای غنی کردن خاک استفاده کرد. کاشت آویشن در مزرعه معمولا به وسیله بذر انجام می شود. میتوان بذر را قبل از کاشت در گلخانه نشاکاری کرده و سپس نشا را به زمین اصلی منتقل کنید و یا اینکه مستقیما در زمین اصلی بکارید. رعایت فاصله 40 تا 50 سانتی متر بین ردیف های کاشت ضروری است.

توجیه اقتصادی کاشت گیاه آویشن

از هر یک هکتار مزرعه تحت کاشت آویشن در سال اول 1500کیلو برداشت می گردد و این در صورتی است که میزان برداشت از سال دوم 2000 تا 3000 کیلوگرم برگ خشک آویشن می شود.

قیمت هر کیلو برگ خشک آویشن در سال 1401 بین 100 هزار تا 120000 هزار تومان می باشد. (آویشن باغی برگ سوزنی)

زمان برداشت آویشن: اواسط تابستان

یکبار کشت برابر است با: 4 سال برداشت

در زمستان به دلیل کمیاب بودن نوسان قیمت دارد

هر سال سه بار گیاه برداشت می شود(از سال دوم و در مناطق گرمسیری)

طول عمر  گیاه چند ساله می باشد 3 تا 4 سال

تعداد نشا در هکتار :  70 هزار عدد در هکتار مورد نیاز است.

میزان تولید4  : تن سرشاخه خشک در هکتار نیاز است.

مزایای کاشت آویشن

به علت اثرات باکتری کشی و قارچ کشی گیاه آویشن نام این گیاه از قرن شانزدهم در بیشتر کتاب های داروشناسی ذکر شده است. روغن فرار آن نیز به علت خصوصیات گندزدایی در طب نوین ارزش زیادی دارد. عصاره الکلی این گیاه نیز اثرات گندزدایی و خلط آوری دارد و به همین دلیل این ماده یکی از اجزا اصلی تشکیل دهنده داروهای ضد سرفه و ترکیب های جالینوسی است.

در صنایع آرایشی به صورت گسترده ای از روغن فرار این گیاه استفاده می گردد. علاوه بر مصرف دارویی بوته خشک آویشن دارای طعم متبوع است. از این گیاه به عنوان چاشنی در تهیه ترشی و خیار شور استفاده می شود. آویشن در برخی کشورها یک گیاه بسیار متبوع برای تولید فراورده های گوشتی است.

خاک مورد نیاز برای کاشت آویشن

آویشن به خاک هایی با بافتی سبک و زهکشی بالا نیاز دارد. غنی بودن خاک و درصد بالای آهک خاک نیز می تواند به افزایش میزان برداشت محصول کمک کند. کاشت آویشن را نباید در زمین هایی که آبگیر هستند و آب در آنها تجمع پیدا می کند کاشت کرد چرا که گیاه آویشن به غرقابی بودن زمین حساس است.

برنامه کودی آویشن

اثرات مصرف کود ازت در تحقیقات علمی بررسی شده است. در یکی از این تحقیقات که میزان ازت در مقادیر مختلف بر روی رشد و میزان اسانس T.vulgaris در طی چهار فصل در ازمیر اندازه گیری شده و به این نتیجه رسیدند که عملکرد ماده خشک گیاه با افزایش مصرف ازت افزایش می یابد. میزان گل اسانس از ۷۸/۰ تا ۱/۳ درصد و درصد تیمول از ۸۷/۲۶ تا ۵۷/۵۸ درصد متغیر بود و کود ازته هیچ اثر معنی دار روی میزان کل اسانس و یا درصد تیمول نداشت. بنابرین ازت می تواند رشد رویشی و برگدهی را در آویشن افزایش دهد ولی تاثیری روی میزان عطر آن نخواهد داشت. کود پتاسیم نیز از دیگر کود های پر مصرف برای آویشن می باشد.

شما می توانید مصرف این کود ها را هر سال از شروع فصل رشد تا زمان برداشت تکرار کنید. مصرف این کود ها هیچ تاثیر منفی روی رشد و تولید محصول بوته های آویشن در سال های آینده ندارد و فشاری به آن وارد نمی کند. برای مشاوره رایگان و خرید محصول با ما تماس بگیرید.

نویسنده: مهندس نیلوفر مسیبی، کارشناس ارشد گیاهپزشکی