کاشت تره

اطلاعات و مشخصات گیاه تره

تره یا گندنا، با نام علمی Schoenoprasum Allium، از کوچکترین گونه ‌های خانواده پیازچه است و یکی از پر مصرف ‌ترین و محبوب‌ ترین سبزی ‌ها در خانواده ‌های ایرانی است. این سبزی در تهیه انواع غذاها مانند قورمه سبزی، کوکو سبزی، سوپ و آش‌ها مورد استفاده قرار می ‌گیرد. با طعم و بوی ملایم‌ تری نسبت به پیاز و سیر، خواص درمانی مشابهی دارد و به عنوان یک درمان یبوست، کمک به کاهش وزن، شفاف کردن پوست صورت و رفع ناراحتی ‌های دستگاه گوارش مورد استفاده قرار می ‌گیرد.

تره در آسیا، به ویژه در ایران، آمریکای شمالی و اروپا کشت می ‌شود، اما بیشترین مصرف را در ایران دارد. این سبزی خوشمزه و پر کاربرد، از پرمصرف ‌ترین و محبوب‌ ترین سبزی‌ های خانواده ‌های ایرانی است. در ادامه به بررسی اصول کاشت تره می پردازیم.

تره یک سبزی خوراکی است که فواید زیادی دارد و به دلیل مصرف این سبزی در انواع غذا ها و تازه خوری کاشت آن تقریبا در سرتاسر ایران انجام می شود. تاریخچه کاشت تره در ایران به قدمت ‌های باستانی باز می ‌گردد و از آنجا که تره دارای ارزش غذایی و درمانی بالایی است، همواره در دوران‌ های مختلف تاریخ ایران مورد استفاده و کاشت قرار گرفته است.

با توجه به این که تره یکی از گیاهان بومی ایران است، به نظر می ‌رسد که از دوران باستان در ایران کاشته شده است. در کتاب ‌های پزشکی و تاریخی ایران، نام تره به عنوان یک گیاه دارویی مطرح شده است. در دوره ساسانیان، استفاده از تره به عنوان دارو بسیار معمول بود و در کتاب ‌های طب سنتی نیز به خواص درمانی آن اشاره شده است.

در دوره قاجار، کاشت تره به صورت گسترده‌ ای در مناطقی از ایران مانند استان فارس انجام می‌ شد. در این دوره، تره به عنوان یک محصول با ارزش و مهم برای صادرات به کشورهای همسایه در نظر گرفته شد.

امروزه، کاشت تره در ایران در استان ‌های فارس، کرمان، خراسان، لرستان، هرمزگان و بعضی از استان ‌های دیگر انجام می ‌شود. تره به دلیل خواص درمانی، آنتی ‌اکسیدانی و ضد التهابی آن، به عنوان یک محصول با ارزش در بازار جهانی شناخته شده است و کشت آن در ایران نیز از رونق خوبی برخوردار است.

زمان کاشت تره

زمان مناسب برای کاشت تره در ایران، به عواملی مانند شرایط اقلیمی، نوع خاک و مدت زمان رشد تره بستگی دارد. در کل، تره بیشتر در فصل پاییز کاشته می‌ شود و در اوایل بهار یا دیرتر در تابستان برداشت می ‌شود.

در مناطق سردسیری مانند شمال و شمال غرب ایران، بهترین زمان برای کاشت تره در اواخر تابستان و اوایل پاییز است. در مناطق معتدل و گرمسیری مانند جنوب و جنوب غرب ایران، بهترین زمان کاشت تره در پاییز و زمستان است.

همچنین، مهم است که برای کاشت تره، خاک مناسبی در نظر گرفته شود که دارای تهویه و زهکشی مناسب باشد.

آب و هوای مناسب برای کاشت تره

تره گیاهی است که برای رشد به آب و هوای خاصی نیاز دارد اما در کل، تره آب و هوای مرطوب و خنک را ترجیح می‌ دهد. بهترین دمای رشد تره در بازه 15 تا 25 درجه سلسیوس است.

در مناطقی که تابستان ‌ها گرم و خشک هستند، می ‌توان با استفاده از سیستم‌ های آبیاری مناسب، کاشت تره را انجام داد. همچنین در مناطقی که زمستان‌ ها سرد هستند، تره ممکن است خطر سرمازدگی داشته باشد، بنابراین لازم است که در این مناطق از ارقامی استفاده شود که در برابر سرما مقاومت بیشتری دارند.

خاک مناسب برای کاشت تره

خاک های رسی شنی بسیار مناسب برای کاشت تره هستند. قبل از کاشت، نیاز است خاک را با کود های حیوانی یا کمپوست تقویت کنیم. همچنین، می ‌توانید به خاک کود های ریز مغذی یا کود های حیوانی اضافه کنید تا خاک قوی ‌تر شود. تره بهترین رشد را در خاکی مرطوب، غنی، با زهکشی مناسب خواهد داشت.

نور و دمای مناسب برای تره

اگر هوا بسیار گرم شود، گیاه تره ممکن است دچار آسیب شوند و از دست بروند. بنابراین، مناسب است تره را در فصل ‌های بهار و پاییز کاشت کنید، زیرا این فصول شرایط مناسبی برای رشد آن فراهم می ‌کنند. به طور کلی، تره به هوای خنک بیشتر علاقه دارد. این سبزی برای رشد، نیاز به نور خورشید کامل دارد و در مناطقی با نور نیمه سایه، رشد مناسبی نخواهد داشت.

کاشت تره در باغچه

برای کاشت تره در باغچه مراحل زیر را رعایت کنید.

• پیش از کاشت بذر سبزی، ابتدا باید زمین مورد نظر را شخم ‌زده و کود دامی را به آن اضافه کنید. سپس خاک را به خوبی مخلوط کنید تا کود با خاک ترکیب شود و سطح خاک را صاف کنید.

توجه: افزودن کود دامی پیر مرده به خاک به رشد بهتر سبزی کمک می‌ کند.

• سپس بذرها را روی بستر آماده شده پراکنده کنید. به خاطر داشته باشید که بذرها را به طور خیلی نزدیک و فشرده به هم نپاشید؛ در غیر این صورت پس از رشد، به هم فشرده شده و رشد مناسبی نخواهند داشت.
• حالا کافی است حدود نیم سانتیمتر کود دامی یا خاک را بر روی بذرها پاشید و به آرامی آبیاری کنید. بهتر است در 10 روز اول از آبپاش برای آبیاری استفاده کنید تا بذرها جابجا نشوند.
• در حدود 5 تا 10 روز زمان لازم است تا بذرها سبز شوند و رشد کنند.

کاشت تره در گلدان

در دنیای امروز، بسیاری از افراد در آپارتمان‌ ها زندگی می ‌کنند و ممکن است به باغچه ‌ای برای کاشت سبزی دسترسی نداشته باشند. اما با استفاده از گلدان ‌ها و بستر های کوچک، می‌ توانید سبزی‌ ها را بکار ببرید.

برای شروع، یک گلدان به اندازه دلخواهتان تهیه کنید. سپس خاک مناسبی (ترکیبی از ۶۰ درصد خاک باغچه، ۲۰ درصد ماسه و ۲۰ درصد کود دامی) را درون گلدان بریزید. بذرها را روی خاک بپاشید و حدود نیم سانتیمتر کود دامی (اگر کود دامی در دسترس نبود، می ‌توانید از ورمی ‌کمپوست استفاده کنید) یا خاک روی آن بریزید. سپس به خوبی آبیاری کنید.

توجه کنید که نور بسیار مهم است و سبزی ‌ها به نور زیادی نیاز دارند. بنابراین، بهتر است گلدان را در بالکن یا در مکانی با نور مستقیم آفتاب قرار دهید. در صورت کمبود نور، ساقه‌ ها بلند می‌ شوند و سبزی ‌ها کیفیت خوبی نخواهند داشت.

کوددهی بعد از کاشت تره

کوددهی تره با سبزیجات معمولی متفاوت است و بیشتر شبیه به برنامه کودی پیاز است. به همین دلیل میزان کوددهی به تره همانند پیاز یا سیر برآورد می شود. همانطور که گفتیم معمولا کاشت تره در پاییز انجام می شود، بنابرین گیاه در زمستان اصطلاحا به خواب رفته و متابولیسم آن کاهش می یابد و به همین دلیل نیازی به کوددهی زیاد ندارد. بنابرین کوددهی به تره قبل از شروع سرما در پاییز و بعد از اتمام سرما در اواخر زمستان انجام می شود.

جدول فوق برای استفاده شما عزیزان و مصرف به موقع کود های مختلف تهیه شده است تا بتوانید بهترین بازدهی را در مزارع تره داشته باشید.

نویسنده: مهندس نیلوفر مسیبی، کارشناس ارشد گیاهپزشکی