از دغدغه های کشاورزان هنگام کود دهی انتخاب روشی مناسب برای کود دهی است. در این مقاله تلاش می شود مزیت ها و معایب کود آبیاری و محلول پاشی بیان شود.
کود آبیاری چیست؟
روشی است که کود به طور مستقیم در خاک مصرف می شود. در این روش کود توسط خاک جذب می شود و سپس گیاهان مواد مورد نیاز خود را از خاک می گیرند.
محلول پاشی چیست؟
روشی برای کود دهی مستقیم به برگ های گیاهان است.
تفاوت بین محلول پاشی و کود آبیاری چیست؟
انتخاب روش کود دهی بستگی به نیاز گیاه، شرایط محیطی، زمان و ترجیحات کشاورز دارد.
به عنوان مثال، درختان و سبزیجات گل دار برای محلول پاشی مناسب هستند، در حالی که برخی دیگر از گیاهان مانند محصولات ریشه ای برای کود آبیاری مناسب ترند.
از جنبه های مهمی که هنگام تصمیم گیری بین محلول پاشی و کود آبیاری باید در نظر گرفته شود، زمان کاربرد است. محلول پاشی زمانی موثرتر است که در مرحله مناسبی از رشد استفاده شود، در حالی که کود آبیاری را می توان در هر مرحله از رشد اعمال کرد.
علاوه بر این، کشاورزان باید عوامل محیطی را هنگام تصمیم گیری بین محلول پاشی و کود آبیاری در نظر بگیرند. روش محلول پاشی نسبت به شرایط جوی مانند باد و باران حساس است و می تواند منجر به از دست رفتن کود شود.
از طرفی کود آبیاری کمتر تحت تأثیر شرایط جوی و بیشتر تحت تاثیر عوامل خاکی از جمله دمای خاک، رطوبت، pH و میکروبیوتا قرار می گیرد. در محلول پاشی، کود به سرعت توسط گیاه جذب و علائم کمبود عناصر غذایی در گیاه فورا اصلاح شود. با این حال، محلول پاشی معمولاً گران تر است و کاربرد آن به دقت بالایی احتیاج دارد.
برای محلول پاشی گیاه نیاز به شاخص بالاتری از سطح برگ برای جذب محلول غذایی مصرفی دارد. غلظت عناصر غذایی و دمای روز باید بهینه باشد تا از سوختن برگ جلوگیری شود و منبع کود باید محلول در آب باشد تا موثرتر باشد.
کود آبیاری معمولاً مقرون به صرفه تر و کاربرد آن آسان تر است، اما اثربخشی کود آبیاری به زمان بیشتری نیاز دارد.
این روش باعث بهبود کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی می شود، اما با مشکلاتی چون کارایی کمتر کود، اسیدی شدن و شور شدن خاک نیز همراه است. هنگامی که کود های شیمیایی به تنهایی یا در ترکیب با سایر کود ها در خاک اعمال می شوند، تثبیت مواد مغذی و تضاد بین عناصر غذایی رخ می دهد.
به عنوان مثال، فسفر اضافی در خاک با عناصری چون کلسیم (Ca)، منیزیم (Mg)، آهن (Fe) و روی (Zn) پیوندهای شیمیایی ایجاد می کند، “تثبیت” می شود و خارج از دسترس گیاه قرار می گیرد. بنابراین، اگرچه ممکن است مواد مغذی در خاک فراوان باشد، اما فراهمی زیستی آن ها کم است در نتیجه منجر به کاهش جذب عناصر غذایی، ایجاد محدودیت در رشد گیاه و مصرف بیشتر کود می گردد.
محلول پاشی می تواند عناصر غذایی را مستقیماً از طریق قسمتهای هوایی گیاه به هدف برساند و در نتیجه به کاهش اثرات منفی بر خاک کمک کند. اگرچه از گذشته محلول پاشی برای اصلاح کمبودهای تغذیه ای مورد استفاده قرار می گرفتند، اما اخیرا گرایش به سمت محلول پاشی در حال افزایش است .
در واقع محلول پاشی می تواند بازده عناصر غذایی را بالا ببرد، اثرات منفی را بر محیط زیست کاهش داده و سلامت مصرفکننده را افزایش دهد.
مزیت محلول پاشی در مقایسه با کود آبیاری با سه مکانیسم مختلف قابل توضیح است.
اولا، عناصر غذایی می توانند مستقیماً از طریق برگ ها جذب شده و به اندام های دیگر منتقل شوند.
ثانیاً، عناصر غذایی را می توان در زمانبندی و غلظتهای بهینه با توجه به نیاز گیاهان در مراحل مختلف رشدی محلول پاشی کرد. به عنوان مثال، پنبه برای جذب مواد مغذی از خاک عمدتاً به ریشه ها متکی است.
اما در مرحله گیاهچه به دلیل توانایی ضعیف ریشه در جذب عناصر غذایی، محلول پاشی راه مناسبی برای این مرحله است. ثالثاً در محلول پاشی بین عناصر غذایی مختلف اثرات سینرژیستی یا هم افزایی به وجود می آید.
میزان و علائم کمبود عناصر غذایی را می توان بر اساس علائم ظاهری گیاه، نتایج آزمایش خاک و بافت گیاهی مشخص کرد. آزمایشات خاک به منظور کود آبیاری انجام می شود، در حالی که آزمایشات بافت گیاهی در هنگام بروز علائم چشمی کمبود در گیاه و به منظور محلول پاشی صورت می پذیرد. محلول پاشی گیاهان می تواند مکمل کود آبیاری باشد.
اگر کود دهی از طریق محلول پاشی همراه با علفکش ها، حشرهکش ها یا قارچ کش ها باشد، منجر به عملکرد بیشتر این ترکیبات و کاهش هزینه کاربرد می گردد. در نهایت اینکه، کشاورزان می توانند از تلفیق محلول پاشی و کود آبیاری استفاده کنند تا بهترین نتیجه را بگیرند.
این روش تلفیقی برای گیاهانی که نیاز به تامین فوری عناصر غذایی دارند بسیار مفید است. آرمان بذر سپاهان با بیش از 15 سال سابقه در تولید و واردات کودهای ارگانیک و شیمیایی، با کیفیت ترین کودها را مطابق با استاندارد جهانی در اختیار کشاورزان قرار می دهد. برای اطلاع بیشتر می توانید با کارشناسان آرمان بذر سپاهان مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: علائم کمبود در بادمجان