آرمان بذر سپاهان | وارد کننده و تولید کننده کود های ارگانیک و شیمیایی
نویسنده: مدیر سایت 
آبیاری یکی از مهمترین مراحل در کشاورزی است و انتخاب روش درست آبیاری می‌تواند به شکل قابل توجهی در کیفیت و کمیت محصول تاثیر بگذارد. یکی از روش‌های سنتی اما کاربردی، آبیاری کرتی است که هنوز در بسیاری از مناطق ایران و جهان استفاده می‌شود. در این مقاله، به‌طور کامل با آبیاری کرتی، مزایا و معایب آن، و نحوه اجرای درست آن آشنا می‌شوید. 🌾
آبیاری کرتی چیست و چرا اهمیت دارد؟
آبیاری کرتی یک روش سنتی و متداول برای تامین آب مورد نیاز گیاهان در زمین‌های کشاورزی است. در این روش، زمین به قطعات (کرت‌ها) کوچک تقسیم می‌شود و آب به‌صورت سطحی در هر کرت رها می‌شود تا کل سطح آن مرطوب شود.
این روش به دلیل سادگی و کم‌هزینه بودن، به‌ویژه در مناطقی که آب به‌صورت ثقلی یا با کانال‌های سنتی توزیع می‌شود، طرفداران زیادی دارد. آبیاری کرتی، به‌ویژه برای کشت‌هایی مثل برنج، گندم، یونجه و بعضی سبزیجات بسیار رایج است.
چه زمین‌هایی برای آبیاری کرتی مناسب هستند؟
یکی از نکات کلیدی در استفاده از آبیاری کرتی، شناخت شرایط زمین است. این روش بیشتر در زمین‌های مسطح و خاک‌هایی با نفوذپذیری متوسط تا کم کارآمد است.
زمین‌هایی که شیب زیادی دارند یا خاک شنی و خیلی نفوذپذیر دارند، مناسب این روش نیستند، چون آب به‌سرعت از خاک عبور می‌کند یا از کرت‌ها خارج می‌شود. همچنین اگر خاک خیلی سنگین و رسی باشد، ممکن است آب بیش از حد روی سطح بماند و باعث پوسیدگی ریشه‌ها شود.
مراحل آماده‌سازی زمین برای آبیاری کرتی
برای اجرای درست آبیاری کرتی، باید زمین را به‌خوبی آماده کنید. در مرحله اول، زمین باید کاملاً مسطح شود تا آب به‌صورت یکنواخت در تمام کرت پخش شود. شخم زدن عمیق و حذف کلوخه‌ها به بهبود کیفیت خاک و تسهیل جریان آب کمک می‌کند.
بعد از تسطیح، زمین به قطعات کوچک‌تر (کرت) تقسیم می‌شود. اندازه هر کرت بستگی به نوع محصول، بافت خاک، و دبی آب دارد، اما معمولاً عرض کرت‌ها بین ۵ تا ۱۰ متر و طول آن‌ها بین ۲۰ تا ۵۰ متر است. بین کرت‌ها باید جویچه‌هایی برای هدایت آب ایجاد شود.
مزایای آبیاری کرتی
آبیاری کرتی با وجود قدمت زیاد، هنوز هم مزایای زیادی دارد. مهمترین مزیت آن، سادگی و عدم نیاز به تجهیزات پیشرفته است. اجرای آن آسان است و به‌ویژه برای کشاورزانی که به فناوری‌های جدید دسترسی ندارند، یک انتخاب مناسب محسوب می‌شود.
همچنین، در زمین‌های مسطح و خاک‌های سنگین، می‌تواند راندمان خوبی داشته باشد. در محصولاتی مثل برنج که نیاز به آب زیاد و ماندگاری آب در سطح خاک دارند، این روش ایده‌آل است. از طرف دیگر، این روش باعث شست‌وشوی خاک و جلوگیری از تجمع املاح می‌شود.
معایب آبیاری کرتی
در کنار مزایا، آبیاری کرتی معایبی هم دارد. یکی از بزرگ‌ترین مشکلات، هدررفت بالای آب به‌دلیل تبخیر و نفوذ عمقی است.
اگر زمین خوب تسطیح نشده باشد، آب به‌طور یکنواخت توزیع نمی‌شود و بخش‌هایی از زمین خشک می‌ماند یا بیش‌ازحد خیس می‌شود. علاوه‌براین، این روش در خاک‌های شنی یا در زمین‌های با شیب زیاد به‌خوبی جواب نمی‌دهد. مدیریت نادرست آبیاری کرتی می‌تواند به فرسایش خاک هم منجر شود.
نکات مهم در اجرای آبیاری کرتی
برای موفقیت در آبیاری کرتی، چند نکته کلیدی را باید رعایت کنید:
-
زمین باید قبل از هر چیز به‌خوبی صاف و یکنواخت باشد.
-
حجم آب و زمان آبیاری باید با نوع خاک و محصول هماهنگ باشد.
-
اندازه کرت‌ها باید متناسب با دبی آب و نفوذپذیری خاک طراحی شود.
-
مراقب باشید که آب در کرت‌ها بیش از حد نماند تا ریشه‌ها آسیب نبینند.
آبیاری کرتی برای چه محصولات و شرایطی مناسب است؟
این روش بیشتر برای محصولات زراعی مثل برنج، گندم، جو، یونجه، شبدر و سبزیجاتی که نیاز به آب سطحی دارند، استفاده می‌شود.
در مناطقی که آب از رودخانه یا کانال‌های روباز تامین می‌شود و امکان استفاده از سیستم‌های تحت فشار وجود ندارد، آبیاری کرتی یکی از بهترین انتخاب‌هاست. این روش به‌ویژه در مناطق با نیروی کار زیاد و هزینه پایین مناسب است.
راهکارهایی برای بهبود آبیاری کرتی
برای افزایش راندمان آبیاری کرتی می‌توانید از روش‌هایی مثل مالچ‌پاشی برای کاهش تبخیر، استفاده از کودهای آلی برای بهبود ساختار خاک، و انتخاب اندازه مناسب کرت‌ها بهره بگیرید.
همچنین می‌توان با آموزش نیروی کار و پایش مداوم مزرعه، از اتلاف آب و مشکلاتی مثل تجمع املاح یا فرسایش جلوگیری کرد. 🌞
جمع‌بندی
آبیاری کرتی یکی از روش‌های قدیمی، ساده و ارزان برای تامین آب مزارع است. اگرچه در برخی شرایط ممکن است بازدهی پایینی داشته باشد، اما با رعایت اصول و آماده‌سازی صحیح زمین، می‌تواند عملکرد مناسبی داشته باشد.
حالا که با آبیاری کرتی، مزایا و معایب آن و روش درست اجرای آن آشنا شدید، می‌توانید با آگاهی بیشتری تصمیم بگیرید که آیا این روش برای زمین و محصول شما مناسب است یا خیر. 🌾
مطالب مرتبط:
