کاشت سیر

سیر از گیاهان بسیار ارزشمند و مفید است که سالیان سال کاشت شده و در سرتاسر دنیا طرفداران بسیار زیادی دارند. این گیاه پیازی برای درمان بیماری های زیادی استفاده می گردد و خواص غذایی و دارویی بسیاری دارد. مواد موجود در سیر خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد قارچی و ضد باکتریایی زیادی دارد و معمولا از مواد داخل آن به عنوان ضد عفونی کننده های قوی زخم استفاده می شود.

برای درمان عفونت در بدن کاربرد دارد و در دارو های مختلف نیز استفاده می شود. رومی ها معتقد بودند مصرف سیر توسط سربازان به آنها شجاعت و جرأت بخشیده و سبب پیروزی آنها در جنگ ها می شود. انگلیسی ها نیز به خروس های جنگی خود سیر می خوراندند تا قدرت تهاجمی آنها افزایش یابد. به دلایلی که ذکر شد سیر به یک محصول پر طرفدار در دنیا تبدیل شده و در سال های اخیر به صورت گسترده کاشت می گردد. در این مطلب همراه آرمان بذر سپاهان باشید.

اصول کاشت سیر

سیر گیاهی پیازی است که در اکثر مناطق دنیا به غیر از قطی ها و جنگل های استوایی می روید. این گیاه به نور کافی و دمای مناسب احتیاج دارد و سبزی است که برای رشد کافی به حدود ۱۵ ساعت نور مستقیم در روز احتیاج دارد. در مرحله اولیه سیر رشد رویشی دارد و به نورکمتری احتیاج دارد و در زمان تولید سیرچه و غده به طول روز بیشتری برای رشد احتیاج دارد. بیش از 2000 سال است که این سبزی پیازی کشت می شود و از آن استفاده غذایی می گردد. امروزه حدود 80% نیاز کل دنیا را چین تأمین می‌کند و صادرات آن از این کشور بسیار فعال است و پس از آن ایالت کالیفرنیا آمریکا در رتبه دوم قرار دارد. گیاه با نام علمی  Allium sativum از خانواده نرگسیان (Amaryllidaceae) و راسته ی مارچوبه سانان (Asparagales)  است که در انگلیسی به نام Garlic شناخته می‌شود.

Garlic از کلمه قدیمی انگلیسی garlēac به معنای gar (نیزه مانند و نوک تیز) و leed (تره فرنگی) گرفته شده است.  گیاه سیر گیاهی دائمی و همیشگی است که ساقه ای بلند و لوله ای شکل  دارد و ارتفاع ساقه ها به 30 تا 50 سانتی متر نیز می رسد. پیاز یا سوخ آن از تعدادی پیازچه ی کوچک تشکیل شده که معمولا 12 عدد هستند و اصطلاحا به آنها سیرچه می گویند. هر کدام از این سیرچه ها که به آنها حبه های سیر نیز گفته می شود در صورتی که در شرایط مناسب کاشت شوند می توانند به گیاهی جدید تبدیل گردند.

تکثیر گیاه سیر از طریق کاشت همین حبه ها انجام می شود. تکثیر گیاه سیر با بذر نیز انجام می گردد که روش معمولی نیست. گیاه سیر به صورت معمول در دو گونه بسیار مهم کشت می‌شود. گونه اول Hardneck است که ساقه مرکزی کوتاه و چوبی دارد و دومین گونه یا واریته نیز Softneck است که فاقد چنین ساقه مرکزی سخت و محکمی است. گونه اول بهتر است در مناطقی با زمستان ‌های سخت و با دمای پایین و گونه دوم بهتر است در مناطقی که زمستان‌ های ملایم ‌تری دارند کاشته شوند. کاشت سیر گونه Hardneck  منجر به تولید غده ‌های پیازی شکل به رنگ صورتی و ارغوانی می گردد.که بوی شدید تر دارند و گونه Softneck معمولا غده‌ های پیازی آن کاملا سفید رنگ هستند. سیر باید در خاک های حاصلخیز و مرغوب کشت شود که رطوبت آن زیاد نباشد.

زمان کاشت سیر

بهترین زمان برای کاشت سیر زمانی است که سرما تمام شده باشد. در اکثر مناطق ایران این زمان با اواخر پاییز و زمستان مصادف است. همچنین سیر را می توان با شروع فصل سرما یعنی پاییز در مناطقی که آب و هوای معتدل دارند و زمستان های یخبندان ندارند، کاشت. سیر همانند پیاز معمولی برای تشکیل غده به دو عامل طول روز و حرارت نیازمند است و یک سبزی روز بلند است و برای تشکیل غده حدود ۱۵ ساعت روشنایی روز نیاز دارد بوته سیر در اوایل، رشد رویشی دارد (در موقعی که طول روز کوتاه است) به محض آنکه بوته شروع به تولید غده نمود (در زمانی که طول روز بلند است) رشد رویشی متوقف می گردد که می توان گفت سیر در ابتدای فصل دمای خنک و در زمان رسیدگی هوای گرم نیاز دارد.

برنامه کامل غذایی سیر

کاشت سیر شاید به نظر آسان بیاید و کشاورزان سالیانه اقدام به کاشت آن می کنند اما تولید سیر با کیفیت با حبه های بزرگ و پر امریست که مرتبا اتفاق نمی افتد و نیاز به برنامه غذایی مناسب دارد در گذشته ایران از صادر کنندگان اصلی سیر بوده و با گذشت زمان با مدیریت نادرست و تغذیه نا مناسب صادرات ایران بسیار کاهش یافت. برای تغذیه سیر ابتدا نیاز به آزمایش خاک برای تشخیص کمبود ها و نیاز های کودی خاک داریم.

کشاورزان به صورت معمول و روتین قبل از کاشت از کود حیوانی و شن شیرین برای تقویت خاک و بهبود حاصلخیزی و همچنینی تخلخل بهتر خاک برای رشد بهتر سوخ ها استفاده می کنند. احتیاط کنید که استفاده زیاد از کودهای آلی پیاز را مستعد پوسیدگی می کند بنابراین بهتر است به حد کافی در محصول قبلی استفاده شده باشد. در ادامه جدولی برای تغذیه سیر نوشتیم که بسته به زمان کاشت و روز کوتاه یا روز بلند بودن رقم آن ممکن است تغییراتی داشته باشد اما در حالت کلی از این برنامه تغذیه ای برای بهبود کیفی و کمی محصولات استفاده می گردد و تا حد زیادی می تواند نیاز های گیاه سیر را برطرف کند.