برای ریشه زدن گیاه چه کنیم؟

ریشه عضوی است که گیاه را به خاک متصل می کند و از طریق آن آب، اکسیژن و مواد مغذی را از خاک به گیاه جذب می کند. علاوه بر این، ریشه ها به تعادل سطح pH خاک کمک می کنند و با ترشح ترکیباتی در خاک، فعالیت میکروارگانیسم های مفید را بیشتر کرده و از گیاه در برابر بیماری ها و آفات محافظت می کنند.

در واقع ریشه قوی به گیاهان اجازه رشد و تولید محصول بیشتر را می دهد. قلمه های به دو روش قابلیت ریشه زایی دارند. قرار دادن آنها در محیط آبی یا خاکی. بسیاری از گیاهان مانند پتوس به راحتی در آب ریشه می‌دهند. اما ریشه هایی که در خاک تشکیل می شوند قوی تر هستند. حال چه ترکیباتی از خاک برای ریشه زایی استفاده می شود؟ رایج ترین محیط های ریشه زایی مورد استفاده عبارتند از: کوکوپیت، پرلیت، پیت ماس، ورمی کمپوست و ورمی کولیت. ترکیب های مختلفی از این مواد عمدتا برای ریشه زایی قلمه ها استفاده می شود. محیط کاشت باید قبل از قرار دادن قلمه مرطوب شود و در طول فرآیند ریشه زایی مرطوب نگه داشته شود.

عناصر تحریک کننده برای ریشه زدن گیاه

برای ریشه زدن گیاه چه کنیم؟ مواد مغذی ریشه زا شانس بالایی را در ایجاد ریشه قوی و سالم به گیاهان می دهند. فسفر (P) و پتاسیم (K) دو ماده مغذی اصلی هستند که رشد ریشه را تحریک می کنند. فسفر به طور خاص،  به ریشه های جدید کمک می کند تا در خاک یا محیط رشدی گسترش یابند. پتاسیم نیز به ضخیم شدن دیواره های سلولی کمک می کند و بنابراین تحمل ریشه را در برابر تنش هایی مانند تغییرات ناگهانی دما یا دسترسی به آب افزایش می دهد. کلسیم نیز برای رشد نوک ریشه ضروری است. کمبود کلسیم می تواند باعث ایجاد ریشه های سیاه و پوسیده شود. بنابراین این مواد مغذی برای ریشه زایی اولیه به ویژه در شروع فصل رشد بسیار موثر هستند.

بهتر است چنانچه از کود های کامل شامل فسفر، پتاسیم و نیتروژن استفاده می شود درصد دو عنصر فسفر و پتاسیم بالا باشد. نیتروژن عمدتا رشد رویشی گیاه را تقویت می کند، بنابراین اگر هدف تحریک رشد ریشه است، بهتر است میزان نیتروژن کم باشد. کودهای NPK 12-12-36، NPK 5-5-45 و سولوپتاس از برند آرمافرت (وارداتی) و همچنین NPK 10-52-10 از برند تانسو از بهترین کودهای پتاس بالا هستند که توسط شرکت آرمان بذر سپاهان تولید می شود. از طرفی کود های NPK 12-61-00 از برند آرمافرت و NPK 10-52-10 از برند تانسو بهترین کودهای فسفر بالا در آرمان بذر سپاهان هستند. به یاد داشته باشید چنانچه میزان فسفر و پتاسیم بیش از حد در دسترس ریشه قرار بگیرد جذب نیتروژن در گیاه به مشکل برخواهد خورد. همچنین شایان ذکر است که اگر گیاهانی را برای گل و میوه کشت می کنید، فسفر نقش کلیدی در شکل گیری گل و میوه دارد.

بیشتر بخوانید: علائم خفگی ریشه گیاه چیست؟

آیا مواد مغذی برای ریشه زدن گیاه دریافت شده است؟

چگونه اطمینان حاصل کنیم که گیاهان به اندازه کافی مواد مغذی برای ریشه زدن را دریافت کرده است؟ با آزمایش خاک می توان از میزان پتاسیم و فسفر خاک مطلع شد. با این حال، فقط به این دلیل که این مواد مغذی ریشه زا به اندازه کافی در خاک وجود دارند، نشان دهنده استفاده گیاه از آنها نیست. بلکه نیاز است محرک هایی برای جذب مواد مغذی در خاک وجود داشته باشد. برای کمک به جذب بیشتر مواد مغذی ریشه زا، می توانید از محرک های ارگانیک ریشه استفاده کنید.

این ترکیبات شامل هیومیک اسید، فولویک اسید، جلبک و آمینواسیدها است تا به ایجاد محیط رشدی بهتر برای ریشه کمک کنند. آرمان بذر سپاهان با واردات بهترین کودهای حاوی هیومیک اسید و فولویک اسید با نام هومی استار، هوماکینگ، آراز و فولویک اسید، و همچنین کود جلبک با نام سیفر استار و کود آمینواسید با نام آمین استار باکیفیت ترین کودهای ارگانیک را در اختیار کشاورزان قرار می دهد. این کودها کیفیت خاک را بالا می برند و محیطی مناسب برای جذب مواد غذایی در گیاه ایجاد می کنند.

میکرو ارگانیسم ها و هورمون های تحریک کننده برای ریشه زدن گیاه

میکروارگانیسم های خاک نیز به ریشه دار شدن گیاه کمک می کنند. Bacillus subtilis باکتری است که به گیاهان در جذب فسفر کمک می کند و از گیاهان در برابر ویروس ها و باکتری ها مضر محافظت می کند.  Azotobacter vinelandii، Nitrosomonas europaea، Pseudomonas fluorescens و Glomus intraradices از دیگر میکروارکانیسم هاست که به جذب مواد مغذی بیشتر و بهبود رشد ریشه کمک می کند. هورمون های ریشه زایی گیاهان نیز از محصولات طبیعی یا ساخته شده ای هستند که ریشه زنی قلمه گیاه را تحریک می کند. اگر گیاهی را قلمه می زنید که به راحتی ریشه نمی‌دهد، استفاده از هورمون ریشه‌زایی بسیار کمک کننده است. آکسین ها از جمله این هورمون هاست که ریشه دار شدن قلمه های گیاهی را تحریک می کند.

نویسنده: پریسا عبدلی دکتری گیاه پزشکی